Στην εισαγωγική ομιλία του ο Γενικός Διευθυντής της Ναυτεμπορικής Γιάννης Περλεπές, έδωσε το στίγμα του συνεδρίου θέτοντας το βασικό ερώτημα, το κατά πόσο δηλαδή ο Έλληνας παραγωγός είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις τις οποίες καλείται να διαχειριστεί, που αφορούν από τη φορολογία, την ασφάλιση, τις νέες κλιματολογικές συνθήκες, τις καλές πρακτικές, την τεχνολογία, έως τη δομή της νέας ΚΑΠ.

Την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου κήρυξε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Ευάγγελος Αποστόλου. Στην ομιλία του τόνισε πως «η επιχειρηματικότητα και οι επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα πρέπει να στηριχθούν με κάθε τρόπο», προσθέτοντας πως πέρα από την πολιτική βούληση υπάρχουν και χρηματοδοτικά εργαλεία. Κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στην αξιοποίηση των πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής συνολικού ύψους 19,7 δισ. ευρώ και στην υψηλή απορρόφηση που σημειώνει το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, ο υπουργός ανέφερε ότι «προωθείται η ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων για τη χορήγηση μικροδανείων και την παροχή εγγυήσεων για την υλοποίηση επενδύσεων, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζεται και το πρόβλημα υπερχρέωσης του χώρου, ξεκινώντας από τις οφειλές που έχουν μεταφερθεί στην κακή Αγροτική Τράπεζα».

Από την πλευρά της η βουλευτής της Ν.Δ. Νομού Σερρών, τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Φωτεινή Αραμπατζή επισήμανε την κρισιμότητα της χρονικής συγκυρίας για τον αγροτικό κλάδο λόγω των δομικών αλλαγών για τη νέα ΚΑΠ, τονίζοντας ότι «χρειάζεται καλή προετοιμασία και σωστή διαπραγμάτευση από πλευράς πολιτείας». Επικαλούμενη πρόσφατες εκτιμήσεις της επιτροπής προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σημείωσε ότι «η προβλεπόμενη μείωση του προϋπολογισμού της ΚΑΠ στην προγραμματική περίοδο κατά 5% ενδέχεται να μεταφραστεί σε απώλεια πέραν του 10% για τον πυλώνα Ι και του 25% για τον πυλώνα ΙΙ».

Βελτιώσεις στη φορολογία των αγροτών και παρεμβάσεις για τη δημιουργία κινήτρων αύξησης της παραγωγής προανήγγειλε η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου, κατά την ομιλία της. Η κ. Παπανάτσιου ανέφερε ότι «θεωρούμε ότι η μεταρρύθμιση στη φορολογία των αγροτικών εισοδημάτων έχει ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν να γίνουν επιμέρους βελτιώσεις», ενώ πρόσθεσε πως «στο πλαίσιο του αναπτυξιακού προγράμματος εξετάζουμε και επεξεργαζόμαστε στοχευμένες φορολογικές παρεμβάσεις, προκειμένου να δώσουμε κίνητρα για αύξηση της παραγωγής. Δεν είναι σε στάδιο που μπορώ να τις παρουσιάσω με τη σημερινή ευκαιρία, καθώς τις βλέπουμε στο πλαίσιο μιας συνολικής αναπτυξιακής πολιτικής».

Στον σκόπελο της γραφειοκρατίας στάθηκε ιδιαίτερα ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας και πρόεδρος Περιφερειών Ελλάδος Κωνσταντίνος Αγοραστός, ενώ τόνισε τη σπουδαιότητα της αποκέντρωσης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης καθώς και της ενδυνάμωσης του ρόλου των Περιφερειών στη διαχείριση των προγραμμάτων του ΠΑΑ.΄

Στο πλαίσιο της στήριξης του αγροτικού εισοδήματος, ο γενικός γραμματέας του ΥπΑΑΤ Χαράλαμπος Κασίμης γνωστοποίησε ότι το υπουργείο προσανατολίζεται στην εκμετάλλευση κοινοτικών πόρων -πέρα από τα προβλεπόμενα της ΚΑΠ- προκειμένου να δημιουργηθούν νέα χρηματοδοτικά εργαλεία στην κατεύθυνση της στήριξης των αγροτικών εισοδημάτων από τις απότομες διακυμάνσεις. Στο νέο αυτό επενδυτικό μοντέλο -το οποίο εφαρμόζεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες- θα έχει εμπλοκή και ο ΕΛΓΑ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο γενικός γραμματέας Χ. Κασίμης σημείωσε ότι «για πρώτη φορά θα υπάρξει σχεδιασμός για τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος θα είναι συνδεδεμένος με στόχους και αποτελέσματα. Ήδη το σχέδιο που έχουμε συντάξει έχει υιοθετηθεί από τους θεσμούς». Ερωτηθείς κατά πόσο η χώρα είναι ικανή να διαχειριστεί επιτυχώς αυτό το εγχείρημα υπογράμμισε ότι «έχουμε την εμπειρία της σύνταξης και παρακολούθησης από το ΠΑΑ», προσθέτοντας ωστόσο ότι «το θέμα είναι να υπάρξει συνεργασία μεταξύ όλων των φορέων, να κερδηθεί το “στοίχημα” της αλλαγής της κουλτούρας διαχείρισης».

Αναφερόμενος ειδικά στο θέμα των άμεσων ενισχύσεων, ο Αν. Καθηγητής & Πρόεδρος του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ευστάθιος Κλωνάρης σημείωσε ότι «η έκθεση επίδοσης έναντι των στρατηγικών κάθε κράτους-μέλους θα είναι αυτή που θα ξεκλειδώνει το “τσεκ” των ενισχύσεων του πρώτου πυλώνα για τους αγρότες στο πλαίσιο της νέας αρχιτεκτονικής της ΚΑΠ», ξεκαθαρίζοντας ότι στη νέα προγραμματική περίοδο «εάν δεν πιάνουμε τους στόχους θα έχουμε απώλειες στις ενισχύσεις».

«Η καινοτομία και η έρευνα δίνουν τις λύσεις» υπογράμμισε σε όλους τους τόνους κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο κ. Beni Lew, researcher, Agriculture Research Organization/ARO (Israel), lecturer, Ariel College (Israel), ο οποίος ανέλυσε τις πρακτικές που αναπτύσσει το Ισραήλ, το οποίο επενδύει το 4,3% του εθνικού προϋπολογισμού στην έρευνα.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης και απαντώντας σε ερώτηση του συντονιστή Δρ. Δημήτρη Περλεπέ, Adviser, Ag Business Development Dept, KUBOTA Corporation (Japan), ο κ. Beni Lew, researcher, Agriculture Research Organization/ARO (Israel), lecturer, Ariel College (Israel), σημείωσε ότι πρέπει να υπάρχει πλάνο για το μέλλον και τόνισε ότι η εξατομίκευση του φαγητού είναι μια βασική τάση που αναμένεται το 2030. «Δεν μπορούμε να μείνουμε σε μια παλιά λογική που δεν φέρνει έσοδα στον αγρότη. Εάν μια καλλιέργεια δεν έχει την απαιτούμενη απόδοση πρέπει να πάμε σε άλλη. Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει. Μέσω της τεχνολογίας μπορούμε να δούμε το μέλλον της αγοράς, των τιμών παραγωγού και να κατευθύνουμε τους αγρότες». Ειδικά για την Ελλάδα, ο ίδιος εκτίμησε ότι πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη αξιοποίηση του τουριστικού ρεύματος και η «αποκέντρωση» των πωλήσεων εκτός Αθήνας στην περιφέρεια, γεγονός που θα ενισχύσει τους μικρούς παραγωγούς.

Η εκμετάλλευση του τουρισμού αλλά και της θέσης της χώρας ως διαμετακομιστικού κέντρου είναι τα σημεία που θα πρέπει να στοχεύσουμε, σύμφωνα με τον Καθηγητή Κώστα Καραντιντινή, Σουηδικό Πανεπιστήμιο Γεωργικών Επιστημών, Ουψάλα, Van Vliet Chair, University of Saskatchewan, Canada, ο οποίος υποστήριξε ότι «τον μικρό κλήρο πρέπει να τον δούμε ως πλεονέκτημα. Ο νέος καταναλωτής ζητά τοπικά προϊόντα. Η Ελλάδα έχει μια ιδιαιτερότητα που πρέπει να διαφυλάξει», ενώ πρόσθεσε ότι «οι οικονομίες κλίμακος δεν μπορούν να αφορούν την πρωτογενή παραγωγή, αλλά αναπτύσσονται στον δευτερογενή τομέα».

Σε ό,τι αφορά την προσέγγιση των νέων αγροτών ο πρόεδρος European Young Farmers Association (CEJA) Jannes Maes υποστήριξε ότι «πρέπει να υπάρχει μια κοινή φωνή όλων των νέων αγροτών, καθώς κατακερματισμένες απόψεις δεν θα βρουν ευήκοα ώτα στην Κομισιόν». Όπως υποστήριξε ο ίδιος, παγκοσμίως η διατροφική αλυσίδα πάσχει από την «εύλογη» τιμή, με τους παραγωγούς να μην απολαμβάνουν τις τιμές που τους αναλογούν. Σε αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικό να υπάρξει μια ενιαία ευρωπαϊκή πολιτική, που θα ορίζει το πλαίσιο συνεργασίας, θα διασφαλίζει τη δικτύωση. «Οι αγρότες έχουν δυσκολία πρόσβασης στην αγορά. Χρειάζεται περισσότερη διαφάνεια. Η αύξηση της παραγωγής μπορεί να οριστεί με πολλούς τρόπους, ωστόσο πρέπει να αυξηθεί η αξία των αγροτικών προϊόντων. Αυτό είναι το ζητούμενο. Εάν γίνει αυτό θα μπορεί να γίνει άνοιγμα στη μεταποίηση από τους αγρότες».

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών Θεόδωρος Βασιλόπουλος τόνισε το μείζον ζήτημα της εκπαίδευσης για τους νεοεισερχόμενους στον κλάδο, την ανάγκη στήριξης από πλευράς πολιτείας σε αυτό το πεδίο, καθώς και τη σημασία της οργάνωσης των παραγωγών. Ο ίδιος δεσμεύτηκε ότι το επόμενο διάστημα θα γίνουν όλες οι διαδικασίες ώστε η ΠΕΝΑ να ενταχθεί στο ευρωπαϊκό όργανο CEJA, γεγονός που χαιρέτισε με τη σειρά του ο κ. Maes.

Από την πλευρά τους οι εκπρόσωποι διεπαγγελματικών οργανώσεων, απαντώντας στις ερωτήσεις του συντονιστή του πάνελ κ. Γιάννη Πανάγου, Εκδότη και Διευθυντή της εφημερίδας «Agrenda», στάθηκαν στα οφέλη της σύμπραξης παραγωγών-μεταποιητών, με τον κ. Βαγγέλη Αργύρη, Πρόεδρο της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Αμπέλου και Οίνου, να υπερτονίζει τη σπουδαιότητα της υλοποίησης στο ακέραιο των σχεδιασμών και των προβλημάτων που προκαλούνται από παρεκκλίνουσες πολιτικές. «Οι διεπαγγελματικές πρέπει να κινούνται με βάση τους σχεδιασμούς, με στόχο να μεγαλώνουν τη συνολική πίτα της κατηγορίας που εκπροσωπούν» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Μανώλης Γιαννούλης, πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Ελαιολάδου, σημείωσε ότι «η νέα πραγματικότητα μας αναγκάζει να συνεργαστούμε και τα πρώτα σημάδια της διεπαγγελματικής ελαιολάδου είναι θετικά», ενώ γνωστοποίησε ότι ολοκληρώνεται ο χάρτης της εθνικής στρατηγικής για την ελαιοκομία

Σχετικά με το πεδίο που αφορά τις ενισχύσεις για πρόληψη και αποκατάσταση ζημιών ο Πρόεδρος του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων Θεοφάνης Κουρεμπές, εξέφρασε την πεποίθηση ότι έως το τέλος της χρονιάς θα έχουν ενταχθεί και νέες καλλιέργειες στο Μέτρο 5 του ΠΑΑ (Υπομέτρο 5.1, ενισχύει την εγκατάσταση συστημάτων πρόληψης ζημιών, και Υπομέτρο 5.2, με το οποίο οι αγρότες ενισχύονται για αποκατάσταση ζημιών). Η πρόσκληση του Μέτρου προβλέπει κονδύλια ύψους 12,5 εκατ. Ευρώ Παράλληλα, ο ΕΛΓΑ δρομολογεί την αναθεώρηση του κανονισμού προστασίας και πρόληψης στο πλαίσιο των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Ο κ. Βασίλης Μάρκου, Πρόεδρος Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος, γνωστοποίησε ότι δημιουργείται εθνικός φάκελος ποιότητας βάμβακος, ενώ παράλληλα ότι βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο η συνεργασία με τους Ισπανούς για την καθιέρωση ενιαίου ευρωπαϊκού σήματος βάμβακος (εκκοκκισμένο).

Στην αδυναμία να κατακτήσουμε την κουλτούρα της συνεργασίας στάθηκε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας Παναγιώτης Πεβερέτος, ο οποίος επισήμανε ότι «σε πολλές περιπτώσεις έχουμε διαφορετική προσέγγιση αναφορικά με τον ρόλο της διεπαγγελματικής. Η διεπαγγελματική είναι φορέας στον οποίο θα πρέπει παραγωγοί και βιομηχανία να βρίσκουν κοινούς τόπους συνεργασίας, όχι πεδίο διαφωνίας». Ο ίδιος εξέφρασε την πεποίθηση ότι μέχρι τέλος του Ιουνίου θα έχει δημιουργηθεί μια διεπαγγελματική για τη φέτα.

«Τα προϊόντα πωλούνται όχι με το marketing, αλλά με το branding, και η φέτα είναι brand, το οποίο όμως το αξιοποιούν άλλες αγορές. Σε αυτό φταίνε όλοι και οι ίδιες οι εταιρείες» υπογράμμισε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ) Χρήστος Αποστολόπουλος, ο οποίος, ωστόσο, ανέφερε ότι το σημαντικότερο ελληνικό γαλακτοκομικό προϊόν δεν είναι η φέτα, αλλά το γιαούρτι, το οποίο έχει δημιουργήσει μια νέα κατηγορία σε διεθνές επίπεδο, αυτή του Greek Yogurt, που αγγίζει τα 4 δισ. ευρώ και που εμφανίζει συνεχώς αυξανόμενο ρυθμό ανάπτυξης.

Στην επιρροή και τις επιπτώσεις των διμερών εμπορικών συμφωνιών της Ε.Ε. με τρίτες χώρες στάθηκε ο πρόεδρος της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος Κώστας Αποστόλου, ενώ ειδικά για την κατηγορία των ροδάκινων ο ίδιος ανέφερε ότι παρατηρείται μια πτώση στην κατανάλωση κομπόστας στις ανεπτυγμένες αγορές, η οποία αντισταθμίζεται από την ανοδική πορεία στις αναπτυσσόμενες. Ωστόσο, οι κονσερβοποιοί, προκειμένου να κρατήσουν το ενδιαφέρον των καταναλωτών, επενδύουν σε νέες συσκευασίες και κωδικούς, οι οποίοι ωστόσο διατίθενται σε αυξημένη τιμή σε σχέση με τις κλασικές σειρές.

Με τη φράση «ίσως εμείς χρεοκοπήσαμε νωρίς» ξεκίνησε την τοποθέτησή του ο Γενικός Διευθυντής της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Αργολίδος ΡΕΑ Γιάννης Δημάκης, αναφερόμενος στις εξελίξεις που έλαβαν χώρα τη δεκαετία του ‘80 στον συνεταιρισμό, ο οποίος σήμερα αποτελεί μια σύγχρονη βιομηχανική επιχείρηση. Σημειώνοντας ότι τα πορτοκάλια και εν γένει οι χυμοί, το πεδίο δηλαδή που δραστηριοποιείται ο συνεταιρισμός ΡΕΑ, δεν έχουν τη δυναμική της φέτας ή του ελαιόλαδου, ανέφερε ότι η απόφαση για ανάπτυξη εξωστρεφούς πολιτικής έριξε τον συνεταιρισμό σε «μαρμαρένια αλώνια», ωστόσο ο ίδιος ανέφερε ότι στις εξαγωγές υπάρχουν στοιχεία που μπορεί να εκμεταλλευτεί ακόμα και ένα πιο «συνηθισμένο» αγροτικό προϊόν, όπως π.χ. τα δίκτυα μεταφοράς.

Με βασικό δόγμα «παράγω και εξάγω» κινείται ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας και όπως σημείωσε ο δρ. Γεώργιος Κωνσταντόπουλος, επίτιμο μέλος του Δ.Σ.. «Δεν θέλουμε τίποτα από την κυβέρνηση, θέλουμε ανοιχτά λιμάνια και ανοιχτούς δρόμους».

Περνώντας στο πεδίο της αγροτικής επιχειρηματικότητας, ο κ. Παύλος Σατολιάς, Πρόεδρος της ΝΕΑΣ ΠΑΣΕΓΕΣ και Πρόεδρος του Αγροτικού Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού, Καλαβρύτων σημείωσε ότι ο ακρογωνιαίος λίθος της επιτυχίας είναι η ποιότητα των προϊόντων, δεδομένου ότι η ποιότητα είναι αυτή που περνά στη συνείδηση του καταναλωτή.