Τη δυνατότητα τα εγχώρια προϊόντα να καταστούν ισχυρά benchmarks στις διεθνείς αγορές και να αλλάξουν την εικόνα και τη δυναμική της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη, υπό την προϋπόθεση της αναθεώρησης των πεπαλαιωμένων πρακτικών και της δόμησης στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας με σύγχρονη και κυρίως επιχειρηματική προσέγγιση, επισήμανε κατά την ομιλία του ο γενικός διευθυντής της «Ναυτεμπορικής» Γιάννης Περλεπές. Προς αυτή την κατεύθυνση ο ίδιος υπογράμμισε ότι κρίνεται επιτακτική η ενδυνάμωση του μικρού κλήρου, γεγονός που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω των πρακτικών του συνεργατισμού.

Το «πράσινο φως» από τους θεσμούς φέρεται να έχει πάρει το σχέδιο της κυβέρνησης για την ανασυγκρότηση της ελληνικής γεωργίας, στο επίκεντρο του οποίου βρίσκεται η στήριξη των κατ’ επάγγελμα αγροτών -που προσδιορίζονται σε 275.000- το κόστος παραγωγής και η προώθηση εξαγωγών, ενώ ειδικά για τους νέους αγρότες δρομολογείται από το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) ένα διπλό «πακέτο» στήριξης.

Οπως γνωστοποίησε από το βήμα του 1ου Αγροτικού Συνεδρίου της «Ναυτεμπορικής» ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου, «όχι μόνο έχουμε σχέδιο, αλλά και το επεξεργαστήκαμε κατά τρόπο που να υπηρετεί την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής γεωργίας και βέβαια με βάση τη θεματική που αποτυπώθηκε στη νέα μας συμφωνία», τονίζοντας ότι η «αγωνία» του Υπουργείου είναι να μεγαλώσει την πίτα του κλάδου, να δημιουργήσει νέο πλούτο και να αυξήσει την απασχόληση.

«Μπορεί η συμφωνία με τους θεσμούς να έχει δυσμενείς επιπτώσεις, όμως υπάρχουν και ιδιαίτερα σημεία στρατηγικής τα οποία έχουμε συμφωνήσει και τα οποία εμείς θα τα αναδείξουμε ως πλεονεκτήματα σ' αυτή την προσπάθεια που κάνουμε για τον αγροτικό χώρο» ανέφερε ο ίδιος, προσθέτοντας ότι «έχουμε συζητήσει πολλά από αυτά τα ζητήματα με τους θεσμούς και έτυχαν ευνοϊκής αποδοχής, όπως πιστεύουμε και το μεγάλο ζήτημα του φορολογικού - ασφαλιστικού που κυριάρχησε στις κινητοποιήσεις και αυτό θα γίνει αποδεκτό, όπως έχει κατατεθεί από τη δική μας πλευρά στη διαπραγμάτευση».

Ορμώμενος από τον τίτλο του συνεδρίου, ο βουλευτής Ν.Κοζάνης και υπεύθυνος Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων της Νέας Δημοκρατίας Γιώργος Κασαπίδης ανέφερε ότι «σε αυτό το σταυροδρόμι δυστυχώς έχουμε την τροχαία της ελληνικής κυβέρνησης που βάζει ένα ‘’απαγορεύεται’’ προς τα εμπρός στην ελληνική γεωργία με το φορολογικό και το ασφαλιστικό». Ο κ. Κασαπίδης εκτίμησε ότι «ένα χρόνο μετά τη νέα διακυβέρνηση, η κατάσταση σίγουρα είναι χειρότερη και στον γεωργικό τομέα», ενώ, αναφερόμενος στο νέο ΠΑΑ, εστίασε στην καθυστέρηση που καταγράφεται τόσο σε επίπεδο σχεδιασμού του εθνικού φακέλου όσο και σε επίπεδο προκήρυξης των αναπτυξιακών μέτρων.

Στην παρέμβασή του ο Κώστας Καραντινινής, καθηγητής στο σουηδικό Πανεπιστήμιο Γεωργικών Επιστημών (SLU) της Ουψάλα, στάθηκε στα ευρήματα έρευνας που είχε διενεργηθεί το 2014 για την Task Force -την οποία παρουσίασε αποκλειστικά η «Ναυτεμπορική» στο φύλλο της 22/1/2015- τονίζοντας ότι ένα από τα χαρακτηριστικά της γεωργίας είναι η εξάρτηση από τις επιδοτήσεις. «Πέφτουν περίπου 2,5 δισ. ευρώ τον χρόνο, αποτελώντας περίπου το 1/3 του εισοδήματος των γεωργών, γεγονός όμως που δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο αλλά είναι χαρακτηριστικό της ευρωπαϊκής γεωργίας όπως και της παγκόσμιας», εξήγησε.

Ωστόσο, ο ίδιος ανέφερε ότι «δυστυχώς τις επιδοτήσεις δεν τις παίρνουν πάντα αυτοί που ασχολούνται με τη γεωργία». Αναφερόμενος στα κοινοτικά πρόστιμα επισήμανε ότι «δεν είναι μόνον ευθύνη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και δεν είναι μόνο αποτέλεσμα κακοδιαχείρισης, είναι επίσης αποτέλεσμα άλλων θεσμικών προβλημάτων, όπως για παράδειγμα το Κτηματολόγιο. Χαρακτηρίζοντας ως πλεονέκτημα το γεγονός ότι η εγχώρια γεωργία είναι μικρή, σημείωσε ότι είναι πολύ ευκολότερο να την προωθήσουμε στοχεύοντας σε κάποια συγκεκριμένη μερίδα των καταναλωτών.

«Χρειάζονται κίνητρα για να συνεχίσει να υπάρχει πρωτογενής τομέας. Το υφιστάμενο μοντέλο που ακολουθείται στον πρωτογενή τομέα είναι θνησιγενές και πρέπει να αλλάξει» τόνισε κατά τον χαιρετισμό του ο Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας και αν. καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας Κώστας Αγοραστός, υπογραμμίζοντας ότι «θέλουμε υπερκομματικό πατριωτισμό εις την παραγωγή. Η παραγωγή δεν έχει χρώμα. Ενα πράγμα έχει η παραγωγή: συνεργασία, συνέργεια και αποτέλεσμα δημιουργίας».

Ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας και γενικός διευθυντής Ντυ Ποντ Ελλάς Α.Ε., Ιωάννης Διοκαράντος, υπενθύμισε ότι «ο πρωτογενής τομέας είναι μακρά ο σπουδαιότερος συντελεστής πλούτου στους 52 από τους 54 νομούς της χώρας.

Με δύο λόγια αποτελεί κύριο πυλώνα, σημαντικό μοχλό, αλλά κυρίως μία από τις μεγάλες ελπίδες μας για ανάκαμψη, ανάπτυξη και αποκέντρωση».

Αντίστοιχα, ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Παραγωγών και Εμπόρων Σπόρων, Ευθύμιος Ευθυμιάδης, τονίζοντας ότι το ζητούμενο είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας, δεσμεύτηκε ότι η Ένωση θα συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, επισημαίνοντας ωστόσο ότι «η Πολιτεία θα πρέπει να κατανοήσει ότι δεν είμαστε αντίπαλοι αλλά σύμμαχοι σε αυτή την κοινή επιδίωξη».

Συντονιστής: Γιάννης Περλεπές, Γενικός Διευθυντής, Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ

Ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων Χαράλαμπος Κασίμης, υπογραμμίζοντας ότι «ο αγροτικός τομέας αποτέλεσε επί μακρόν χώρο λαϊκισμού, αναπαραγωγής στερεοτύπων και υπέρμετρων προσδοκιών», εστίασε στη στόχευση της κυβέρνησης για αλλαγή του μοντέλου ανάπτυξης του κλάδου.

Στη λογική αυτή, το νέο ΠΑΑ, σύμφωνα με τον κ. Κασίμη, διαρθρώνεται πάνω σε δύο συμπληρωματικούς στόχους: ο πρώτος είναι αυτός που συνδέεται με τη μετάβαση σε ένα ισχυρό και βιώσιμο αγροδιατροφικό μοντέλο, το οποίο προοδευτικά θα οδηγήσει τον πρωτογενή τομέα στην απεξάρτηση από την κακώς εννοούμενη εξάρτηση από τις επιδοτήσεις. Ο δεύτερος αφορά τη συνολικότερη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών της χώρας, ώστε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αναβάθμιση.

Στην αναγκαιότητα να μην υπάρξουν ξανά καθυστερήσεις ως προς τη χάραξη της νέας ΚΑΠ, μετά το 2020, στάθηκε ο Ευστάθιος Κλωνάρης Επίκουρος Καθηγητής στο Εργαστήριο Πολιτικής Οικονομίας και Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. «Για να έχουμε μια νέα ΚΑΠ θα πρέπει η τελική έγκριση να γίνει πριν από το Πάσχα του 2019. Συνεπώς, στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αναθεώρησης της υφιστάμενης προγραμματικής περιόδου το 2017 θα πρέπει να είμαστε σε θέση να προτείνουμε μια νέα ΚΑΠ» επισήμανε ο κ. Κλωνάρης, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει «να στοχεύσουμε σε γεωργία ποιότητας και όχι ποσότητας».

Στη σημασία θωράκισης του δημόσιου χαρακτήρα των αγροτικών ασφαλίσεων στη χώρα επικεντρώθηκε ο Θεοφάνης Κουρεμπές, Πρόεδρος του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ), υπογραμμίζοντας ότι προς αυτή την κατεύθυνση δρομολογείται η διεύρυνση των καλύψεων με νέες καλλιέργειες, ενώ αιχμή αποτελεί και η επιχορήγηση μέσω του νέου ΠΑΑ του μέτρου της ενεργητικής προστασίας. Το μέτρο κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι αφορά τη λήψη προληπτικών δράσεων για την αποτροπή ή μείωση των ζημιών από φυσικούς κινδύνους, που μπορεί να προκαλέσουν άμεσες ζημιές στη φυτική παραγωγή και το φυτικό κεφάλαιο. Οπως ανέφερε ο κ. Κουρεμπές, «πρέπει να προστατεύσουμε την παραγωγή για να έχουμε παραγωγή».

Στη σπουδαιότητα της άμεσης προκήρυξης και εφαρμογής του νέου ΠΑΑ επικεντρώθηκε ο πρόεδρος της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Κορινθίας Χρήστος Μπαρλιάς.

Επίσης, ο κ. Μπαρλιάς ανέφερε ότι στο επίκεντρο των σχεδιασμών της ΕΑΣ βρίσκεται η δημιουργία εργοστασίου τυποποίησης βερίκοκου, επένδυση ύψους 5 εκατ. ευρώ, η οποία έχει αξιολογηθεί ως κερδοφόρα από τις τράπεζες και εκτιμάται να δημιουργήσει περίπου 70 νέες θέσεις εργασίας.

«Το πλάνο μας μπορεί να τεθεί άμεσα σε υλοποίηση. Τι περιμένουμε; Το νέο ΠΑΑ το οποίο εδώ και δύο χρόνια βρίσκεται μεταξύ Βρυξελλών και Αθήνας» σημείωσε ο κ. Μπαρλιάς, επισημαίνοντας ότι το νέο ΠΑΑ πρέπει να είχε προκηρυχθεί «προχθές».

Ο διευθυντής Αγροτικού Τομέα της Τράπεζας Πειραιώς, Γιάννης Χανιωτάκης, τόνισε ότι  «υπάρχει περιορισμένη χρηματοδότηση η οποία δεν πρέπει να λειτουργεί απλώς ως ροή κεφαλαίων στον αγροτικό τομέα, αλλά θα πρέπει να συμβάλει και στην επίλυση δομικών προβλημάτων» και σημείωσε ότι τα σημεία κλειδιά για τις στοχευμένες χρηματοδοτήσεις αφορούν τους ξεκάθαρους και διαφανείς όρους σε όλους τους συμμετέχοντες στη διαδικασία, καθώς και στα σαφή, κατανοητά και μετρήσιμα οφέλη για τους αγρότες.

Υπό το πρίσμα αυτό επεσήμανε ότι οι επιθυμητές περιοχές χρηματοδοτήσεων αφορούν την αξιοποίηση καλλιεργήσιμης γης, την αγορά φυτικού κεφαλαίου, τα αρδευτικά έργα, την παραγωγική καινοτομία, την παραγωγή ποιοτικών και πιστοποιημένων προϊόντων, την ενεργειακή αυτονομία, την ορθολογική εκμηχάνιση εκμεταλλεύσεων, επενδύσεις για την αύξηση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων και τη διευκόλυνσης της πρόσβασης στις αγορές, την εγκατάσταση νεοεισερχόμενων αγροτών, καθώς και επενδύσεις συνεργατικών σχημάτων.

Συντονιστής: Γιάννης Περλεπές, Γενικός Διευθυντής, Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ

Τα αποτελέσματα του σχεδιασμού που υιοθέτησε η διοίκηση της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου (ΕΜΧ) την προηγούμενη δεκαετία, την πορεία προσαρμογής της Ένωσης στο σύγχρονο περιβάλλον, αλλά και τη μελλοντική στρατηγική ανάπτυξης, ανέπτυξε κατά την εισήγησή του ο διευθύνων σύμβουλος της MEDITERRA mastihashop A.E. Γιάννης Μανδάλας, εμμένοντας κυρίως στη δυσκολία ανάδειξης των χαρακτηριστικών παράδοσης που θα πρέπει να συνοδεύουν πολλά εγχώρια προϊόντα, ενώ εξήγησε ότι «το παραδοσιακό ήταν συνδεδεμένο με το παλαιό, με αποτέλεσμα η παράδοση να είναι τροχοπέδη, αντί για εργαλείο μάρκετινγκ».

Περιέγραψε πώς το σχέδιο κάλυψε σχεδόν όλες τις δραστηριότητες του Οργανισμού και σε μεγάλο ποσοστό χρηματοδοτήθηκε από ίδια κεφάλαια. Τα βασικά αποτελέσματα αυτού του σχεδιασμού περιλαμβάνουν την ανανέωση της εταιρικής/συνεταιριστικής ταυτότητας της ΕΜΧ, τη δημιουργία υψηλότατου awareness για τη μαστίχα Χίου στην Ελλάδα και κυρίως τη βελτίωση όλων των οικονομικών μεγεθών που αφορούσαν τη μαστίχα. Συγκεκριμένα, η μαστίχα σήμερα αναγνωρίζεται ως φυσικό παραδοσιακό φάρμακο (EMA), ενώ στην Ελλάδα πλέον υπάρχει μια ευρύτατη ποικιλία προϊόντων μαστίχας (τρόφιμα, ποτά, καλλυντικά, παραφαρμακευτικά).

Μεταξύ των σημείων της στρατηγικής που υιοθέτησε η Ένωση για να προσαρμοστεί στη νέα τάξη πραγμάτων, αλλά κυρίως να αναδειχθεί σε πρότυπο μοντέλο συνεργατισμού και οργάνωσης παραγωγών, περιλαμβάνονται, όπως ανέφερε ο κ. Μανδάλας, οι ανθρώπινοι πόροι και δη νέοι επιστήμονες, η εντατική εκμετάλλευση της τσίχλας ΕΛΜΑ, η οποία αναδείχθηκε σε σημαντικότατο χρηματοδοτικό εργαλείο με μερίδιο αγοράς πάνω από 7%, καθώς και η ίδρυση των mastihashop που αποτελούν αναγνωρίσιμο και πολλά υποσχόμενο brand.

Παράλληλα, το λικέρ μαστίχας αποτελεί από μόνο του κατηγορία ως το ελληνικό digestive Lemoncello. Η τιμή παραγωγού έχει φτάσει στα 78 ευρώ από 44 ευρώ το 2000, η μαστίχα πωλείται μόνο συσκευασμένη (max 500gr), όταν οι εξαγωγές γίνονταν σε συσκευασίες 5 -10 κιλών. Η τιμή του αιθέριου ελαίου της μαστίχας εκτινάχθηκε στα ύψη. Η μέση ετήσια παραγωγή κινείται σταθερά άνω των 130 τόνων, όταν πριν από χρόνια ήταν κάτω από 100 τόνους και η μέση τιμή πώλησης στην Ελλάδα έφθασε μέχρι και 13 ευρώ υψηλότερη από την αντίστοιχη του εξωτερικού.

Όσον αφορά τη στρατηγική της Ένωσης για την επόμενη δεκαετία, προβλέπει την εκπόνηση νέου σχεδίου αναδιοργάνωσης, στοχευμένη διάκριση αγορών, αξιοποίηση της φαρμακευτικής διάστασης της μαστίχας, σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με τις πωλήσεις.

Την εκτίμηση ότι τα 5 δισ. ευρώ στα οποία ανέρχονται σήμερα οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων δύναται να γίνουν 15 δισ. το 2020 εξέφρασε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της foodstandard A.E., Στέλιος Δρυς, υπό την προϋπόθεση ότι θα αξιοποιηθούν νέα μοντέλα αγροτικής επιχειρηματικότητας, που θα περιλαμβάνουν συνδυασμό διαφόρων καλλιεργειών, επένδυση σε νέες καλλιέργειες όπως η στέβια, δημιουργία συγγενικών προϊόντων (π.χ. η μαστίχα Χίου διατίθεται σήμερα σε 85 διαφορετικούς κωδικούς), υιοθέτηση ορθών πρακτικών συμβολαιακής γεωργίας μέσω θεσμοθέτησης των προδιαγραφών ανά προϊόν, στόχευση μάρκετινγκ στην «εσωτερική εξωστρέφεια», δηλαδή την εκμετάλλευση του τουριστικού ρεύματος και δημιουργία busisness-hubs ελληνικών επιχειρήσεων σε χώρες-στόχους.

Επεσήμανε ότι σήμερα μόνο το 18,7% του συνόλου των παραγωγών συμμετέχει σε οργανώσεις. Ανά κατηγορία, το ποσοστό τέτοιων οργανώσεων εκτιμάται για τα οπωροκηπευτικά στο 13%-14%, στο ελαιόλαδο 9%, ενώ στα άλλα προϊόντα το ποσοστό των συνασπισμένων αγροτών δεν ξεπερνά το 2%. «Εάν δεν φτάσουμε σε ποσοστό 30%-40% ανά προϊόν, δεν θα μπορούμε να εκμεταλλευτούμε ούτε το κοινοτικό πλαίσιο, ούτε τίποτα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Δρυς. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι συνεταιρισμοί είναι αυτοί που καλούνται να έχουν τον σημαίνοντα ρόλο σ’ αυτή την προσπάθεια καθώς έχουν ήδη τη σχετική κουλτούρα. «Βασική προϋπόθεση είναι η δημιουργία προϊοντικών ομάδων παραγωγών και αυτό πρέπει να γίνει πάρα πολύ γρήγορα, καθώς έχουμε ήδη καθυστερήσει έναν χρόνο» και πρόσθεσε ότι, όσον αφορά τα εθνικά κριτήρια για την αναγνώριση μιας ομάδας παραγωγών, η πρόταση της αγοράς είναι ότι θα πρέπει αυτά τα κριτήρια να επικεντρώνονται στην οικονομική βιωσιμότητα (π.χ. 2.000 τόνους γάλα ή 700 τόνους λάδι ανά προϊοντική ομάδα παραγωγών) και όχι στον αριθμό των παραγωγών.

Στην έντονη δραστηριοποίηση της ΕΑΣ Αγρινίου τα τελευταία χρόνια αναφέρθηκε ο πρόεδρός της, Θωμάς Κουτσουπιάς, επισημαίνοντας ότι μετά τα «χρόνια του καπνού», οι παραγωγοί αναζήτησαν και βρήκαν διέξοδο προσαρμοζόμενοι στις νέες συνθήκες της αγοράς.

Αναφερόμενος στον νέο νόμο περί Συνεταιρισμών υπογράμμισε ότι «όλες οι υγιείς συνεταιριστικές επιχειρήσεις περιμέναμε έναν νόμο με επιχειρηματική και αναπτυξιακή κατεύθυνση που να δημιουργεί τις προϋποθέσεις εξέλιξης και ανταπόκρισης στις σύγχρονες απαιτήσεις της ιδιωτικής αγοράς», όμως, όπως σημείωσε, «οι κρατικές παρεμβάσεις παραμένουν και δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από όσα λύνουν».

Αντίστοιχα, στο «μπόλιασμα» της φιλοσοφίας της ανώνυμου εταιρείας και του συνεργατισμού που είχε ως αποτέλεσμα μια επιτυχημένη πορεία για τη ΖΕΥΣ Ακτινίδια αναφέρθηκε ο πρόεδρος του δ.σ. της ΖΕΥΣ Δημήτρης Μανώσης, καθώς, όπως επισήμανε «επενδύσαμε στην καθετοποίηση της παραγωγής μας και αυτή τη στιγμή έχουμε τον έλεγχο όλων των διαδικασιών από το χωράφι στο ράφι».

Στην έλλειψη των έργων υποδομής επικεντρώθηκε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Λαμίας, Θανάσης Παπαθανασόπουλος, στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της αγροτικής δραστηριότητας.

Σημαντικό σημείο, σύμφωνα με τον κ. Παπαθανασόπουλο, είναι να προωθηθούν δράσεις που θα μειώσουν το κόστος παραγωγής. Οπως ενδεικτικά ανέφερε: «Δεν είναι δυνατόν η γη να “τρέφεται” καίγοντας πετρέλαιο».

Συντονιστής: Θάνος Τσίρος, Δημοσιογράφος, Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ

Τους τρόπους ανάπτυξης της ελληνικής αγροτικής επιχειρηματικότητας και τη σημασία για την οικονομία ανέλυσε ο γενικός διευθυντής της Συνεταιριστικής Ένωσης Καπνοπαραγωγών Ελλάδος (ΣΕΚΕ Α.Ε.), πρ. υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Αλέξανδρος Κοντός, Σύμφωνα με τον κ. Κοντό «περιφέρεια χωρίς ισχυρό αγροτικό τομέα δεν μπορεί να υπάρξει, και η Ελλάδα χωρίς περιφέρεια δεν μπορεί να υπάρξει. Η Ελλάδα έχει πολύ καλούς αγρότες και εξαιρετικές επιχειρήσεις στον αγροτικό τομέα και η γεωπολιτική θέση της χώρα μας είναι σημαντική. Για καλύτερο αποτέλεσμα όμως απαιτείται σοβαρότητα, αξιοπιστία και αλλαγή νοοτροπίας. Πρέπει να κάνουμε και στην Ελλάδα μεγάλες οργανώσεις, όπως συμβαίνει στην αμερικανική αγροτική οικονομία. Εάν θέλουμε να μπούμε στις μεγάλες αγορές πρέπει να έχουμε μεγάλες παραγωγές και ποσότητες.»

Αναφερόμενος στην επιχειρηματικότητα διαχώρισε την έννοια της αγροτικής επιχειρηματικότητας, καθώς, σε κάθε περίπτωση «στόχος πρέπει να είναι το πλεόνασμα, το κέρδος, αλλά επιπροσθέτως στην αγροτική επιχειρηματικότητα απαραίτητος όρος είναι η ανάπτυξη δραστηριοτήτων με προϋποθέσεις με τις οποίες θα διασφαλίσουμε την αειφορία, δηλαδή παραγωγή προϊόντων που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του καταναλωτή αλλά τηρούν και τους όρους υγιεινής και ασφάλειας.». Οσον αφορά τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, τα στοιχεία που καθορίζουν μια επιτυχή δραστηριότητα είναι ο αγρότης πάνω από όλα, το μέγεθος της δραστηριότητας, η γνώση που θα έχει για το αντικείμενο, για το προϊόν που παράγει, η τεχνογνωσία που χρησιμοποιεί, το κόστος παραγωγής, η διάθεση των προϊόντων, είτε γίνεται απευθείας είτε μέσω συλλογικών δράσεων και άλλων συνεργασιών, και φυσικά η χρηματοδότηση και η υποστήριξη αυτής της συνολικής προσπάθειας.

Σύμφωνα, με τον κ. Κοντό, η αγροτική νοοτροπία της χώρας βελτιώνεται και έχουμε όλοι υποχρέωση να καταβάλουμε προσπάθεια ώστε ο αγροτικός τομέας να προχωρήσει και να ατενίσει το μέλλον με αισιοδοξία. Αναφορικά με τον ρόλο του ανθρώπινου κεφαλαίου στην αγροτική επιχειρηματικότητα, ο κ. Κοντός τόνισε πως «είμαστε πολιτικά βγαλμένοι από τη μεγάλη σχολή της συνεταιριστικής και αγροτικής σκέψης του Αλέξανδρου Μπαλτατζή. Ο Μπαλτατζής έλεγε ότι στο συνεταιριστικό κίνημα επειδή συμμετέχουν πολλοί αγρότες, κεφάλαια βρίσκονται, κεφάλια ψάχνουμε να βρούμε. Και αυτό είναι το κυρίαρχο στη σημερινή κρίση που βιώνουμε, ότι ψάχνουμε να βρούμε ανθρώπους που μπορούν να πάρουν επάνω τους όλο αυτό που λέγεται αγροτικό κίνημα και να το προχωρήσουν. Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται το ποσοστό νέων ανθρώπων που αποφασίζουν να ασχοληθούν με τη γη, διαβλέποντας ότι υπάρχουν προοπτικές προς αυτή την κατεύθυνση.».

Δίνοντας το παράδειγμα του κλάδου των καπνών, ο γενικός διευθυντής της ΣΕΚΕ κ. Κοντός σχολίασε πως «εμείς στα καπνά έχουμε πολλούς μικρούς αγρότες, που τους υποστηρίζουμε σαν επιχειρήσεις και τους υποστηρίζει και η πολιτεία, αλλά αναμφίβολα δεν είναι αυτό το μέλλον και η προοπτική της ελληνικής γεωργίας.»

Υπόδειγμα ανάπτυξης για την Ελλάδα αποτελεί το μοντέλο συμβολαιακής γεωργίας που υιοθετεί η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, αφού συνδυάζει τη συνεργασία επιχειρηματικότητας, πανεπιστημιακής έρευνας και την πρωτογενούς παραγωγής, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία για ολόκληρη την αλυσίδα. Συγκεκριμένα, το αποτύπωμα της περιόδου 2008-2015 που μετρά το Πρόγραμμα Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας μεταφράζεται σε περίπου 237.000 τόνους, που απέδωσαν αξία της τάξης των 55 εκατ. ευρώ, επισήμανε στην εισήγησή του ο επιστημονικός υπεύθυνος Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού της εταιρείας Βασίλης Κωτούλας, υπογραμμίζοντας ότι «το 2008 εγκαινιάσαμε το πρώτο και μεγαλύτερο Πρόγραμμα Συμβολαιακής Καλλιέργειας Κριθαριού για την παραγωγή μπίρας στην Ελλάδα και το 2014 καλύψαμε το 100% των αναγκών μας από ελληνικό κριθάρι».

Στάθηκε στο πρόγραμμα Ερευνας και Ανάπτυξης με πειραματικούς αγρούς της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, το οποίο λειτούργησε ως όχημα ενίσχυσης της απασχόλησης στις τοπικές κοινωνίες των περιοχών όπου δραστηριοποιείται η εταιρεία. Το πρόγραμμα παραγωγής κριθαριού για μπίρα διέψευσε «την παράδοση» που ήθελε την παραγωγή ελληνικού κριθαριού να προορίζεται για ζωοτροφές.

«Αξιοποιούμε τις δυνατότητες της χώρας μας για ανάπτυξη ποιοτικών πιστοποιημένων ποικιλιών κριθαριού, μειώνουμε το κόστος εισαγωγών και δημιουργούμε οικονομίες κλίμακας» σημείωσε ο κ. Κωτούλας. Χάρη στη συνεργασία της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας με τους παραγωγούς, η στρεμματική απόδοση των καλλιεργειών έχει αυξηθεί κατά περίπου 20%, μέσα σε έξι μόλις χρόνια, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό, ειδικά την περίοδο που διανύουμε.

Επιπλέον, η εταιρεία αναπτύσσει ακόμη πιο αποδοτικές ποικιλίες κριθαριού σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Θέτοντας διαρκώς τον πήχη ψηλότερα, η εταιρεία προχωρά και σε εξαγωγή ελληνικής βύνης σε διεθνείς αγορές. Επισημαίνεται ότι στο πρόγραμμα συμμετέχουν 3.010 Ελληνες παραγωγοί, μέσω 27 συνεταιρισμών και συνεργατών σε όλη τη χώρα. Η προστιθέμενη αξία για τους παραγωγούς και συνεργάτες υπολογίζεται άνω των 40 εκατ. ευρώ. Η καλλιεργήσιμη έκταση του κριθαριού είναι περίπου 235.000 στρέμματα και οι θέσεις εργασίας ανέρχονται σε 830, με τη συνολική συμβολή της εταιρείας στην απασχόληση να υπολογίζεται σε 27.600 θέσεις εργασίας.

«Την περίοδο της κρίσης, κατά την οποία αντιμετωπίζουμε μια κατάσταση πολύ ρευστή, χωρίς όμως ρευστό, η συμβολαιακή γεωργία αποτελεί το μεγαλύτερο βήμα εκσυγχρονισμού της πρωτογενούς παραγωγής που οδηγεί στην ανάπτυξη», τόνισε ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Venus Growers Αντώνης Μαρκοβίτης, υπογραμμίζοντας ότι «ξεκινήσαμε με το βιομηχανικό ροδάκινο και σήμερα έχουμε φτάσει τα 10 προϊόντα. Ο Συνεταιρισμός βρίσκεται “όλον τον χρόνο σε παραγωγή”, με 165.000 ημερομίσθια ετησίως».

Για την ανάγκη σταθερού οικονομικού πλαισίου σε βάθος 5ετίας μίλησε το μέλος του δ.σ. του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ) Γεώργιος Πίττας, τονίζοντας ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό η αγροτική βιομηχανία να γνωρίζει τι θα κοστίσει η παραγωγή του εκάστοτε προϊόντος, τι θα αντιμετωπίσει σε επίπεδο γραφειοκρατίας και τι θα ισχύει ως προς τους όρους ρευστότητας. Ο κ. Πίττας αναφέρθηκε σε παραμέτρους-«κλειδιά» για την αποτελεσματική λειτουργία του συνδέσμου: συνεργασία των φορέων, έλεγχος της ποιότητας, συμβολαιακή γεωργία.

Το μεγαλύτερο θύμα της κρίσης χαρακτήρισε τον αγρότη-κτηνοτρόφο ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Βόλου (ΕΒΟΛ) Νικήτας Πρίντζος, σημειώνοντας ότι δεν έχει ρευστότητα, δεν ξέρει τι να καλλιεργήσει, δεν ξέρει πώς να ζήσει την οικογένειά του, δεν μπορεί τελικά να βοηθήσει τη χώρα να βγει από την κρίση, την ώρα που όλοι συνομολογούν ότι ο πρωτογενής τομέας είναι ο δρόμος. Όντας και ο ίδιος αγρότης-κτηνοτρόφος, ο κ. Πρίντζος τόνισε ότι «η κτηνοτροφία “πνέει τα λοίσθια” και η αγελαδοτροφία “ήδη τελειώνει”».

«Αν δεν έχουμε γελαστό τον παραγωγό, τότε θα αποτύχουμε» τόνισε ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Αγροτών Συνεταιρισμένων Καβάλας Κλέαρχος Σαραντίδης, επιχειρώντας να μεταδώσει θετικά μηνύματα για τον αγροτικό τομέα.

Ο κ. Σαραντίδης αναγνώρισε ως κύρια προβλήματα του κλάδου το χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα, το οποίο μέσω της αύξησης της ανεργίας και της μείωσης μισθών/συντάξεων από το 2010 πιέζει την κατανάλωση προς τα κάτω, καθώς και την έλλειψη ρευστότητας. Ωστόσο, παρατήρησε ότι «υπάρχει αισιοδοξία στον αγροτικό τομέα» μέσα από αλλαγές των καλλιεργειών και τη δημιουργία νέων προϊόντων.

Την αναβάθμιση της παρεχόμενης τεχνογνωσίας προς τους αγρότες και την υιοθέτηση μιας κουλτούρας προώθησης της συνεργασίας μέσω συμπλεγμάτων φορέων και επιχειρήσεων επισήμανε ως καθοριστικούς παράγοντες μιας αγροτικής αναπτυξιακής πολιτικής ο καθηγητής του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης στο Εργαστήριο Διοίκησης Γεωργικών Επιχειρήσεων & Εκμεταλλεύσεων του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνος Τσιμπούκας. Ο ίδιος επισήμανε τη χρησιμότητα των clusters, «τα οποία χαρακτηρίζουν τη συγκέντρωση εξειδικευμένων κλάδων της οικονομίας σε συγκεκριμένες γεωγραφικές τοποθεσίες και οικονομικές ζώνες, επιτυγχάνοντας μεταξύ άλλων την υιοθέτηση καινοτομιών που προσδίδουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα». Στο πλαίσιο αυτό, έφερε ως παράδειγμα το πρώτο αγροτικό cluster του Τerra Thessalia Lactis.

Συντονιστής: Δημήτρης Καραβασίλης, Διευθύνων Σύμβουλος, DK Consultants

Στο αίσθημα της περηφάνιας που δημιουργεί η ισχυρή παράδοση του ελληνικού κλάδου καπνών εστίασε, κατά την ομιλία του, ο αντιπρόεδρος της Παπαστράτος Ιάκωβος Καργαρώτος. «Η Ελλάδα μπορεί και παράγει ποιοτικά καπνά, τα οποία απολαμβάνουν αντίστοιχα υψηλές τιμές και αποτελούν την πρώτη ύλη σε χαρμάνια ακριβών τσιγάρων. Η Παπαστράτος Philip Morris επιμένει στην αγορά ελληνικών ποιοτικών καπνών και στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η μακροπρόθεσμη συνεργασία της καπνοβιομηχανίας με τους Ελληνες παραγωγούς».

Πέρα όμως από την τεχνογνωσία, υπάρχει η φροντίδα.Ο καπνοπαραγωγός δεν βλέπει τη σοδειά του αποκλειστικά ως βιοποριστικό μέσο, «τη βλέπει σαν μέρος της οικογένειάς του και έτσι συμπεριφερόμαστε όλοι». Από το 1906 η Παπαστράτος συνεχίζει να αγοράζει ελληνικά καπνά υψηλής ποιότητας και πρόσφατα ανανέωσε τη συνεργασία της με την ελληνική Πολιτεία και τους Ελληνες καπνοπαραγωγούς για επιπλέον προμήθεια καπνών. Η εξαγωγική δραστηριότητα της εταιρείας ολοένα και αυξάνεται, σε μια συνεχή προσπάθεια για επέκταση σε νέες αγορές.

Σύμφωνα με τον κ. Καργαρώτο, βασική προϋπόθεση για την περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου είναι η εξασφάλιση και η διατήρηση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων. Ο κλάδος αναγνωρίζεται ως ένας από τους πλέον ισχυρούς, εξωστρεφείς και σημαντικούς σε εισφορά στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, με στοιχεία απασχόλησης, εξαγωγών και συνεισφοράς στα κρατικά έσοδα, παρά το γεγονός ότι η ελληνική αγορά έχει συρρικνωθεί κατά 50% τα τελευταία πέντε χρόνια.

Περισσότερα από 3 δισ. ευρώ τον χρόνο εισρέουν στα κρατικά ταμεία από τον κλάδο του καπνού (από ΕΦΚ και ΦΠΑ). Ενδεικτικά, το 2015 η αξία των εξαγωγών καπνών και τσιγάρων ανήλθε στα 500 εκατ. ευρώ, ενώ από το σύνολο των αγροτικών εξαγωγών η κατηγορία καλύπτει το 9%. Από το σύνολο της αξίας των ελληνικών εξαγωγών, το αντίστοιχο ποσοστό από τα καπνά κυμαίνεται στο 3%. Παράλληλα, συνολικά 60.000 οικογένειες απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα στον κλάδο (αγρότες και εργάτες στην καπνοπαραγωγή, εργαζόμενοι στη μεταποίηση και την καπνοβιομηχανία και το λιανεμπόριο καπνικών).

Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα η Philip Morris Παπαστράτος προχώρησε στην ανανέωση της συνεργασίας της με τους Ελληνες καπνοπαραγωγούς. Η νέα συμφωνία αφορά την αγορά ελληνικών καπνών ανατολικού τύπου για τα επόμενα τρία χρόνια (2016-2018). Με βάση την προηγούμενη συμφωνία (2013-2015), το επιπλέον ποσοστό που αγόρασε η Philip Morris από τους Έλληνες καπνοπαραγωγούς ανερχόταν στο 20% και η αξία των αγορών αυτών είχε υπολογιστεί στα 150 εκατ. ευρώ. Είναι νωρίς για συγκεκριμένες ποσοτικές εκτιμήσεις από τη νέα συμφωνία.

Εκτός από τα καπνά, το στοίχημα της κατάκτησης των ξένων αγορών καλείται να κερδίσει ένα από τα πιο σημαντικά προϊόντα της ελληνικής γης, όπως είναι το ελαιόλαδο.

Ωστόσο, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανυθεί προκειμένου η Ελλάδα ως ελαιοπαραγωγός χώρα να κατακτήσει νέες αποδοτικές αγορές, σύμφωνα με τον Χρήστο Καραδήμο, διευθυντή του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Στυλίδας. Το 30% των προϊόντων του ελαιουργικού κλάδου εξάγεται χύμα, το 50% σε συσκευασία 20 λίτρων, το υπόλοιπο 20% σε μικρή συσκευασία. Η αξία των εξαγωγών της επιτραπέζιας ελιάς φτάνει τα 350 εκατ. ευρώ και είναι σταθερή τα τελευταία δέκα χρόνια.

Τον δρόμο προς τις ΗΠΑ έχει ανοίξει με επιτυχία ο Αγροτικός Γαλακτοκομικός Συνεταιρισμός Καλαβρύτων. Σύμφωνα με τον κ. Μάνο Κασσαλιά, γενικό διευθυντή του συνεταιρισμού, οι ΗΠΑ ζητούν ελληνική φέτα. Οι ΗΠΑ, πέραν του μεγέθους τους ως αγορά καταναλωτικών προϊόντων, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη φέτα, ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αξιόλογη αύξηση της εισαγωγής φέτας, παρότι η δυνατότητα των ελληνικών επιχειρήσεων για εξαγωγές έχει περιοριστεί από το καλοκαίρι του 2015 λόγω των capital controls. Ως σημαντικός παράγοντας δυσκολίας αξιολογείται και η τοποθέτηση προϊόντων γενικότερα σε ράφια αμερικανικών αλυσίδων καθώς είναι μεγάλες οι απαιτήσεις τους για προωθητικές ενέργειες για τη στήριξή τους.

«Ο τομέας των γαλακτοκομικών - τυροκομικών προϊόντων αντιμετωπίζει κι αυτός πολλά και σοβαρά προβλήματα. Ακόμη και επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους δυσκολεύονται πολύ να διατηρήσουν τη θέση τους στην αγορά», τόνισε ο κ. Κασσαλιάς, προσθέτοντας ότι «οι Ελληνες παραγωγοί μπορούν να εστιάσουν στις συνεργασίες με αξιόπιστους και ευμεγέθεις λιανέμπορους του εξωτερικού και να αναπτυχθούν». Συμπλήρωσε όμως ότι «Σημαντική εξαίρεση αποτελεί ο Αγροτικός Γαλακτοκομικός Συνεταιρισμός Καλαβρύτων. Με αξιοπρόσεκτη πορεία, σε εποχές αρκετά δύσκολες για το συνεταιριστικό κίνημα, με πολλές αντιξοότητες, που όμως ξεπεράσθηκαν, σήμερα χαρακτηρίζεται ως μια από τις πλέον υγιείς, δυναμικές και συνεχώς εξελισσόμενες συνεταιριστικές οργανώσεις, με κύκλο εργασιών 23 εκ. ευρώ το 2015, μικτά κέρδη που προσεγγίζουν τα 3,5 εκ. ευρώ, κέρδη προ φόρων περίπου 1,7 εκ. ευρώ ετησίως τα τελευταία χρόνια και ίδια κεφάλαια που ξεπερνούν τα 13 εκ. ευρώ. Με σήμα κατατεθέν την ποιότητα και κύριο προϊόν την παραδοσιακή Βαρελίσια Φέτα ΠΟΠ του «Συνεταιρισμού Καλαβρύτων» ή της «Ένωσης Καλαβρύτων» όπως είναι γνωστή στους καταναλωτές, αλλά και με παραγωγή εξαιρετικού γίδινου τυριού, ημίσκληρου τυριού, ανθότυρου, μυζήθρας ξηρής, βουτύρου γάλακτος και πρόβειου γιαουρτιού, προσφέρει στο καταναλωτικό κοινό, μέσω κυρίως της μεγάλης αλυσίδας τροφίμων «Σκλαβενίτης», ποιοτικά και γευστικά τυροκομικά προϊόντα.»

Η σταδιακή αναπροσαρμογή του παραγωγικού μοντέλου και η πιστοποίηση των ελληνικών προϊόντων αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα στη χώρα μας, τόνισε μεταξύ άλλων ο Κωνσταντίνος Μαυρόπουλος, διευθυντής Ανάπτυξης Αγροδιατροφικού Τομέα της TUV Austria Hellas.

Σύμφωνα με τον κ. Μαυρόπουλο, η αξιοποίηση της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων προϋποθέτει περαιτέρω προστιθέμενη αξία, που δεν προσφέρεται μόνο από την τυποποίηση και τη μεταποίηση των ελληνικών προϊόντων αλλά και την πιστοποίηση της παραγωγής.

Στοιχεία όπως η ποιότητα, η ασφάλεια και η αειφορία στον τρόπο παραγωγής των προϊόντων τροφίμων θα πρέπει να υιοθετούνται πριν από την ανάγκη για πιστοποίηση, καθώς η ποιότητα είναι μονόδρομος για τις εξαγωγές και την κατάκτηση διεθνών αγορών.

«Η ποιότητα των προϊόντων και ειδικά των τροφίμων και η πιστοποίησή της αποτελεί τον συνδετικό κρίκο της εγγυημένης συνεργασίας των παραγωγών και των αγορών, που έχουν θέσει τα υψηλότερα στάνταρντ προκειμένου να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των καταναλωτών. Η πιστοποίηση καλύπτει όλα τα στάδια, από το χωράφι στο ράφι» επισήμανε ο κ. Μαυρόπουλος.

Η νέα τάση στην πιστοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο έχει φέρει στο προσκήνιο νέες απαιτήσεις στην παραγωγή και στην τυποποίηση. Αυτό σημαίνει ότι τα προϊόντα που ακολουθούν τους νέους κανόνες και πρότυπα πιστοποίησης κερδίζουν και την αντίστοιχη υπεραξία.

Τον τρόπο επιτυχίας των εξαγωγών σηματοποιημένων προϊόντων ανέλυσε ο Άγις Πιστιόλας, διευθυντής Εξαγωγών & Marketing της Agrino – ΕΥ.ΓΕ. ΠΙΣΤΙΟΛΑΣ Α.Ε., τονίζοντας ότι απαιτείται να δοθεί έμφαση στο προϊόν με την τήρηση τεσσάρων κριτηρίων: παραγωγή μεταποιημένων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας με σημαντικό βαθμό καινοτομίας, διαφοροποιημένων σε σύγκριση με την αγορά της χώρας στόχου, υψηλής ποιότητας και ασφάλειας και σε ικανές ποσότητες, προσαρμοσμένα στις ανάγκες του καταναλωτή της αγοράς στόχου.

Στους βασικούς συντελεστές της αγοράς των logistics, που είναι οι υποδομές, οι άνθρωποι και τα δίκτυα εστίασε ο Νάσος Στούμπης, διευθύνων σύμβουλος της Velostrans (μέλος FDL Group). Ο συνδυασμός αυτών των συντελεστών μπορεί να οδηγήσει την ελληνική αγορά των logistics σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και χαμηλό κόστος. Ωστόσο, όπως ανέφερε ο κ. Στούμπης, στην Ελλάδα το ποσοστό διείσδυσης των εταιρειών logistics είναι το χαμηλότερο στην Ευρώπη.

Η διαχείριση των logistics γινόταν παραδοσιακά από τους ιδιοκτήτες αγαθών και με την πάροδο των ετών από εταιρείες εμπορικές, μετά μεταφορικές και στη συνέχεια logistics. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η παγκόσμια αγορά του συγκεκριμένου κλάδου είναι της τάξης των 618 δισ. ευρώ και ο ελληνικός κύκλος εργασιών των αντίστοιχων ελληνικών εταιρειών logistics ανέρχεται στο 1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον κ. Στούμπη, οι εταιρείες logistics επιλύουν κάποια βασικά προβλήματα που αφορούν τη διακίνηση των προϊόντων.

«Τα βασικότερα είναι η μείωση του κόστους μεταφοράς όταν συνδυάζεται με αυξημένη ζήτηση, καθώς και η ανταπόκριση στην αυξομείωση της ζήτησης. Ένα άλλο βασικό στοιχείο είναι η ανάπτυξη τεχνογνωσίας και εφαρμογής συστημάτων διαχείρισης κόστους και πληροφορίας στην εφοδιαστική αλυσίδα από τις εταιρείες logistics, κάτι που είναι δύσκολο να το κάνει μόνος ένας παραγωγός ή μια εταιρεία παραγωγής».

Στις δράσεις σε όλη την παραγωγική αλυσίδα, από την παραγωγή, την εμπορία και τη χρήση των εφοδίων μέχρι τα συστήματα καλλιέργειας και τη χρήση των φυσικών πόρων, αναφέρθηκε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Νικόλαος Στουπής, ενώ στάθηκε κυρίως στην προσπάθεια μείωσης της γραφειοκρατίας, καθώς και της άρσης των εμποδίων στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στον κλάδο.

Σε ό,τι αφορά την εξασφάλιση της βιωσιμότητας της ζωικής παραγωγής και της κτηνοτροφίας, εκτίμησε ότι «μπορεί να γίνει με πολιτικές που μπορούν να αναπτυχθούν κυρίως μέσω στοχευμένων νομοθετικών παρεμβάσεων που αφορούν την απλοποίηση αδειοδότησης των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, την οριοθέτηση των βοσκότοπων και τη διασφάλιση υγείας των ζώων».

«Η υπερπροσφορά συμπίπτει με την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και το ρωσικό εμπάργκο» την ώρα που «ευρύτερες μακροοικονομικές εξελίξεις (πετρέλαιο, ισοτιμίες) συμπιέζουν τις τιμές των εμπορευμάτων», εξήγησε αναφορικά με την κρίση των αγορών γάλακτος ο διευθυντής Οικονομικής Ανάλυσης, Προοπτικών & Aξιολογήσεων και Επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Γεωργίας και Ανάπτυξης Υπαίθρου Τάσος Χανιώτης. Πρόσθεσε δε πως η πρόσφατη αύξηση του ζωικού κεφαλαίου αγοράς γάλακτος της Ε.Ε. ανέτρεψε μια μακροχρόνια τάση.

Αναφερόμενος στην αντίδραση της Ε.Ε., μίλησε για άμεση αντιμετώπιση των ελλείψεων ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί, σταθεροποίηση των αγορών με τη μεγιστοποίηση της χρήσης υπαρχόντων μηχανισμών και ανάδειξη των προβλημάτων στη λειτουργία της διατροφικής αλυσίδας (AMTF).Ο κ. Χανιώτης επισήμανε ευρύτερα τον ρόλο των τιμών στις τρέχουσες προκλήσεις της γεωργίας και ειδικότερα διαπίστωσε «αυξημένη αβεβαιότητα στις προοπτικές τιμών και εισοδημάτων».

Στο πλαίσιο αυτό περιέγραψε το τρίπτυχο:

• Αυξημένη διακύμανση των τιμών, η οποία (αληθινή ή μη) συγκεντρώνει την προσοχή.
• Παράλληλη κίνηση των τιμών, που ίσως επηρεάζει περισσότερο τη γεωργία.
• Μελλοντικό επίπεδο τιμών, που δημιουργεί τα περισσότερα ερωτήματα.

Συντονίστρια: Λέττα Καλαμαρά, Δημοσιογράφος, Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ

Την ανάγκη παραγωγής διαφοροποιημένων προϊόντων τόνισε ο Σπυρίδων Μάμαλης, πρόεδρος δ.σ. του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.). Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Μάμαλης επεσήμανε πως οι σύγχρονες τάσεις στη φυτοπροστασία συντελούν όχι μόνο στον περιορισμό του κόστους παραγωγής, αλλά και στην ενίσχυση καλύτερης και διαφοροποιημένης παραγωγής.

«Τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει κατά πολύ το μοντέλο διαδικασιών γεωργικής παραγωγής και στην Ελλάδα» τόνισε ο Μιχάλης Μανούσος, ιδρυτής της Appeiron και γενικός διευθυντής της foodstandard Α.Ε. Όπως εξήγησε, μερικά χρόνια πριν οι τεχνολογικές εφαρμογές που κυριαρχούσαν ως τάση, και στον αγροτικό τομέα αφορούσαν την ευρεία χρήση έξυπνων συσκευών, την αξιοποίηση δικτύων 4G και ο αγρότης του μέλλοντος συνοψίστηκε από την πλευρά της Appeiron στην εφαρμογή e-farmer. Σήμερα η τεχνολογική τάση είναι η χρήση εφαρμογών business intelligence, τεχνολογία με νοημοσύνη, χρήσιμη για τον αγρότη.

Οι Έλληνες αγρότες είναι πρόθυμοι να ακολουθήσουν τη σύγχρονη τάση της τεχνολογίας. Σύμφωνα με τον υπεύθυνο Επιχειρησιακής Ανάπτυξης της Future Intelligence, Θεοχάρη Μωϋσιάδη, όλο και περισσότεροι παραγωγοί αναζητούν τις σύγχρονες τεχνολογικές λύσεις που θα εξασφαλίσουν καλύτερη παραγωγή και καλύτερα αμειβόμενο τελικό προϊόν.

Ο συνδυασμός των μικροκλιματικών και μακροσκοπικών δεδομένων με τις συνήθεις καλλιεργητικές πρακτικές και διαδικασίες που ακολουθούνται και η διάχυσή τους στην κοινότητα των χρηστών (αγρότες, γεωπόπους/συμβούλους και εταιρείες πιστοποιήσεων) είναι ο βασικός στόχος της εφαρμογής QUHOMA της Future Intelligence. Σύμφωνα με τον κ. Μωϋσιάδη, η χρήση της πλατφόρμας της εταιρείας από τους αγρότες είναι εύκολη και τους παρέχει τη δυνατότητα απομακρυσμένης διαχείρισης της φάρμας τους.

Εάν κάποιος αναρωτηθεί γιατί κάποιος γεωπόνος/σύμβουλος να μπει στην πλατφόρμα, η απάντηση είναι για να προσθέσει νέους πελάτες για παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών. Υπάρχουν συγκεκριμένες υπηρεσίες που μπορούν να αξιοποιηθούν από τους αγρότες.

H εταιρεία Future Intelligence ασχολείται με την τεχνολογία των δικτύων και της τηλεπικοινωνίας, πραγματοποιώντας καινοτόμες εφαρμογές στις ασύρματες επικοινωνίες, στη διαχείριση δικτύων αισθητήρων και το cloud computing και σε άλλα δικτυοκεντρικά συστήματα τηλεπικοινωνιών. Στόχος είναι η παροχή επίσης συμβουλευτικών υπηρεσιών προς άλλες επιχειρήσεις και οργανισμούς που προτίθενται να χρησιμοποιήσουν την πληροφορική και τις τηλεπικοινωνίες για να ενισχύσουν την παραγωγικότητά τους.

Όλο και περισσότεροι παραγωγοί αναζητούν τις σύγχρονες τεχνολογικές λύσεις που θα εξασφαλίσουν καλύτερη παραγωγή και καλύτερα αμειβόμενο τελικό προϊόν, σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Σκριβάνο, διευθύνοντα σύμβουλο της ELAION1 SA. «Υπάρχει πολύ καλή ποιότητα στον πρωτογενή τομέα, αλλά δεν φτάνει ποτέ στο τραπέζι του καταναλωτή όπως θα ήθελε ο παραγωγός γιατί το αγροτικό προϊόν υφίσταται αλλοιώσεις στην πορεία. Χώρες όπως η Νέα Ζηλανδία και η Ιταλία είναι πρότυπα σύγχρονης, καινοτόμου και υψηλής τεχνολογίας γεωργικής παραγωγής» δήλωσε επίσης.

Στη λεγόμενη γεωργία ακριβείας στάθηκε ο επ. Καθηγητής του Εργαστηρίου Γεωργικής Μηχανολογίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρος Φουντάς, σημειώνοντας ότι η εφαρμογή της μπορεί να οδηγήσει σε μείωση κόστους παραγωγής και λίπανσης σε ποσοστό 25% έως και 55%, όπως αποδείχτηκε στην πράξη, όπου εφαρμόστηκε από Ελληνες παραγωγούς. Αντίστοιχα προγράμματα εφαρμόζονται για την παρακολούθηση της χρήσης καυσίμων και του ψεκαστικού υγρού, που οδήγησε σε μείωση αντίστοιχα κόστους κατά 50% λόγω της έξυπνης χρήσης των αγροτικών μηχανημάτων και υλικών.