Ο γενικός διευθυντής της «Ναυτεμπορικής» Γιάννης Περλεπές σε μια εισαγωγική τοποθέτηση έδωσε το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς καταναλωτικών αγαθών στην Ελλάδα και τις έντονες επιπτώσεις που έχει υποστεί αντικατοπτρίζοντας τις αλλαγές που έχουν επέλθει στη χώρα μας λόγω της επταετούς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Η αγορά των  καταναλωτικών αγαθών και του λιανεμπορίου είναι από τις πρώτες στην οποία αντικατοπτρίζονται οι αλλαγές στο οικονομικό περιβάλλον μιας χώρας. Προς επίρρωσιν αυτών ανέφερε δύο στατιστικά ευρήματα, σύμφωνα με τα οποία, η προστιθέμενη αξία του λιανεμπορίου συρρικνώθηκε από τα περίπου 10 δισ. ευρώ που ήταν το 2010, στα 5,4 δισ. ευρώ το 2014, σημειώνοντας μείωση της τάξεως του 45%. Παράλληλα και η απασχόληση περιορίστηκε δραματικά, καθώς, το 2008, 1,5 εκατ. εργαζόμενοι –905 χιλιάδες μισθωτοί και οι υπόλοιποι αυτοαπασχολούμενοι― απασχολούνταν στο χονδρικό και στο λιανικό εμπόριο, ενώ, το 2015, η απασχόληση είχε περιοριστεί στα 1,35 εκατ. εργαζόμενους. Τόνισε, επίσης, ότι, παρότι τα στοιχεία αυτά αποτυπώνουν σαφώς τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, αποτυπώνουν όμως και τη σημασία του εμπορίου για την ελληνική οικονομία η οποία παραμένει πολύ μεγάλη, καθώς 1 στους 3 εργαζόμενους εξακολουθεί να απασχολείται είτε στο λιανεμπόριο, είτε στο χονδρεμπόριο. Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του, συνόψισε τις αλλαγές που είναι «προ των πυλών» στην αγορά των καταναλωτικών αγαθών και του λιανεμπορίου, αναφέροντας την τάση συγκέντρωσης μεριδίων στις μεγάλες επιχειρήσεις εις βάρος των μικρομεσαίων, ειδικά μετά την επιβολή των capital controls, τα σοβαρότατα προβλήματα έλλειψης ρευστότητας και τις συσσωρευμένες ληξιοπρόθεσμες οφειλές προς τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικά ταμεία. Που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, τις πρόσφατες εξελίξεις στον κλάδο των σουπερμάρκετ που είναι πολύ πιθανό να επαναληφθούν και σε άλλους τομείς του λιανεμπορίου και την αδήριτη ανάγκη προσαρμοστικότητας σε ένα καινούργιο περιβάλλον που έχει πλέον δημουργηθεί για όλες τις λιανεμπορικές επιχειρήσεις.

Για τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης που στοχεύουν στην αναστροφή αυτής της κατάστασης και στη στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας μίλησε η Θεοδώρα Τζάκρη, υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, τονίζοντας ότι αποτελούν «επιχειρηματικό άθλο» η καινοτομία και η εξωστρέφεια. «Η δημιουργία ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος, κυρίως με την εξάλειψη της γραφειοκρατίας και την αποκατάσταση της λειτουργίας του τραπεζικού μας συστήματος, αποτελεί κύριο μέλημα και ιστορική ευθύνη της ελληνικής Πολιτείας» τόνισε η κυρία Τζάκρη, η οποία αναφέρθηκε επίσης στο σχετικό νομοσχέδιο για την απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης του συνόλου της οικονομικής δραστηριότητας, το οποίο έχει πάρει τον δρόμο του για τη Βουλή και θα είναι νόμος του κράτους πολύ σύντομα.

Η κυρία Τζάκρη σημείωσε, επίσης, ότι νέα προγράμματα θα δημοσιευτούν το επόμενο διάστημα για τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, το 95% των οποίων είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αναφέρθηκε ενδεικτικά στο network power, το πρόγραμμα ενίσχυσης της αλυσίδας αξίας, το οποίο στοχεύει στην ανάπτυξη επιχειρηματικών μοντέλων ολοκλήρωσης των αλυσίδων αξίας προϊόντων και υπηρεσιών και στη δημιουργία ισχυρών συνεργειών και οικονομιών κλίμακας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, στα προγράμματα οικονομικής επιβράβευσης, καινοτομίας και διεθνοποίησης και στα κίνητρα για τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων logistics προς την κατεύθυνση 3pl εταιρειών, την υιοθέτηση ψηφιακής τεχνολογίας και τη δυνατότητα διεύρυνσης του πελατολογίου τους στις διεθνείς αγορές.

«Λιγότερη φορολογία» ήταν το κεντρικό μήνυμα της ομιλίας της κυρίας Όλγας Κεφαλογιάννη, συντονίστριας Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής & Εμπορίου και βουλευτού Α’ Αθηνών της Νέας Δημοκρατίας, τονίζοντας ότι «η οικονομική πολιτική ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έκανε ό,τι μπορούσε για να βουλιάξει το λιανεμπόριο». Αναφέρθηκε σε μια σειρά από δείκτες που πιστοποιούν τη ζοφερή κατάσταση του λιανεμπορίου και την κατάσταση ασφυξίας στην οποία έχουν περιέλθει οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που κινδυνεύουν με λουκέτα εάν συνεχιστεί η φορολογική πολιτική που προσθέτει ολοένα μεγαλύτερα βάρη στους καταναλωτές. Επίσης, υπενθύμισε ότι «με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία το 2014, και μετά από έξι χρόνια ύφεσης, η χώρα είχε επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης».

«Για τις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου το μείζον θέμα είναι επιτέλους να καταλήξουμε σε ένα σταθερό, δίκαιο και διαφανές σύστημα φορολογίας, με απλούστερες διαδικασίες στη λειτουργία και την έναρξη των επιχειρήσεων, με λιγότερα μέτρα λιτότητας προκειμένου να αυξηθεί η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, με σοβαρή στήριξη των τραπεζών και ενθάρρυνση δράσεων που οδηγούν στην εξωστρέφεια και την καινοτομία και φυσικά να μπει ένα τέλος στην υπερφορολόγηση νοικοκυριών και επιχειρήσεων» πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η Νέα Δημοκρατία «είναι ο χώρος που στηρίζει την επιχειρηματικότητα, τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται όσο ποτέ η χώρα».

Ο Αντώνης Παπαδεράκης, γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, τόνισε: «Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι κλείνει ο κύκλος των αρνητικών επιδόσεων στους θεμελιώδεις δείκτες για την ελληνική οικονομία, με σοβαρές προϋποθέσεις το κλείσιμο του 2016 να σηματοδοτήσει, ακόμα και να καταγράψει, θετικές επιδόσεις με βιώσιμη προοπτική».

Τη διαπίστωση αυτή, όπως είπε, τεκμηριώνουν μεταξύ άλλων η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, η πορεία των εσόδων και το πρωτογενές πλεόνασμα, που αποκλείουν κάθε ενδεχόμενο ενεργοποίησης του «κόφτη», η ανάπτυξη του τουρισμού, η αναστροφή της πορείας της ανεργίας, η αύξηση της μεταποιητικής παραγωγής (κατά το α’ εξάμηνο +4,3%), η αύξηση των εξαγωγών αγαθών (αντίστοιχη αύξηση 2,39% το α’ εξάμηνο) και ιδιαίτερα των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου (αύξηση της τάξης του 2,44% το α’ εξάμηνο).

Ο κ. Παπαδεράκης παρουσίασε πρωτοβουλίες με τις οποίες το ελληνικό λιανεμπόριο μπορεί να αποτελέσει μοχλό της παραγωγικής ανασυγκρότησης και οικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας: από την ένταξη των επιχειρήσεων του λιανεμπορίου σε εγχώριες αλυσίδες αξίας, μέχρι τα cluster, τα open mall, την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων εξειδικευμένης μορφής ή τρόπου πώλησης (καταστήματα delicatessen, market place κ.ά.), ανάπτυξη δικτύων μεταφορών και logistics κ.ά.

Επίσης, όπως είπε, η Γενική Γραμματεία Εμπορίου έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της λειτουργίας και παράλληλης εποπτείας της αγοράς και προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος γίνονται επαφές με το σύνολο των εποπτικών αρχών για συντονισμένες δράσεις εναντίον της παραοικονομίας και του παρεμπορίου. Επιπλέον σχεδιάζεται καλύτερη αξιοποίηση των Πληροφορικών Συστημάτων του Δημοσίου.

 «Το win-win τελείωσε, η προσέγγιση του πελάτη πρέπει να γίνεται από τη μεριά του lose - lose, δηλαδή, ξέρω ότι χάνεις, όμως έλα να σου δείξω πού χάνω κι εγώ, και όχι πλέον έλα να κερδίσουμε και οι δύο». Κάπως έτσι ο κεντρικός ομιλητής του συνεδρίου, Δημήτρης Α. Μαύρος, Member of the Board, MRB HELLAS AE και πρόεδρος του Συλλόγου Εταιρειών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς (ΣΕΔΕΑ), παρουσίασε το νέο περιβάλλον στο λιανεμπόριο, στο οποίο, όπως είπε, βλέπει ένα «σκάκι τριών παικτών» (ακολουθώντας τον τίτλο του συνεδρίου «Σκάκι με γρήγορες κινήσεις»). Και αυτή η προσέγγιση πρέπει να γίνεται σε μια αγορά που αποτελείται από καταναλωτές που σαν βαρύ φορτίο στην πλάτη τους κουβαλάνε δύο κύρια χαρακτηριστικά, που είναι η «απαισιοδοξία» και η «αντισυστημικότητα έναντι οτιδήποτε μεγάλου» και δηλώνουν ως μεγαλύτερο πρόβλημά τους την ανεργία, ενώ έχουν έναντί τους το φάσμα της διαρκώς αυξανόμενης ακρίβειας (31% σε 3-4 μήνες) που μειώνει διαρκώς την αγοραστική τους δύναμη ακόμη κι αν οι τιμές των αγαθών παραμένουν οι ίδιες.

Τόνισε επίσης ότι, σύμφωνα με έρευνες, το τρίπτυχο που έχει στο κεφάλι του ο καταναλωτής της Ελλάδας είναι: οργή, ντροπή και μια τεράστια θυματοποίηση - άπαντες στην Ελλάδα αισθάνονται θύματα. Σχετικές έρευνες για την εμπιστοσύνη προς τις εταιρείες έφεραν στο προσκήνιο το θέμα της «ηθικής εταιρείας» και το ήθος της εταιρείας προσωποποιείται στην αγορά από τον δίκαιο εργοδότη. Και τέλος οι έρευνες για τις μάρκες έφεραν στο φως ευρήματα όπως την επιβράβευση εναντίον της τιμωρίας μιας καλής μάρκας με ποσοστά 55,5% και 78% αντιστοίχως. Και για να μπορέσουν οι μάρκες να είναι μεταξύ των επιβραβευμένων πρέπει: (α) να κάνουν τον καταναλωτή να «αισθάνεται», (β) να γίνει πιστός πελάτης τους όχι για κάποιο λόγο, αλλά πέρα από κάποιο λόγο, γιατί δηλαδή έτσι απλώς θα του αρέσει αυτή η μάρκα, (γ) θα πρέπει να μεταλλαχτούν από «μάρκες» σε «κινήματα», (δ) να εκτιμούν τους καταναλωτές ως ανθρώπους.

Συντονιστής: Γιάννης Περλεπές, Γενικός Διευθυντής, Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ

Ο Αριστοτέλης Παντελιάδης, διευθύνων σύμβουλος της ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ και πρωταγωνιστής της συμφωνίας ΜΕΤΡΟ-Βερόπουλος, διευκρίνισε ότι «η εξαγορά της Βερόπουλος δεν ήταν αυτοσκοπός. Ήταν η πρώτη εξαγορά για την αλυσίδα, παρά το γεγονός ότι εξέτασε όλες οι επιχειρήσεις που πουλήθηκαν τα τελευταία 15 χρόνια, πήγε τον όμιλο δέκα χρόνια μπροστά,  έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση του deal δεν υπάρχει κάτι που να ανατρέψει το σκεπτικό αυτής της κίνησης», αν και σημείωσε ότι είναι πολύ νωρίς ακόμη για να κριθεί. Εξήγησε ότι το να κάνεις μια μεγάλη εξαγορά ακούγεται εντυπωσιακό, αλλά έχει πολλή δουλειά, τρέξιμο, πίεση… «Τα ξέραμε όλα αυτά και το απολαύσαμε» είπε, περιγράφοντας το χρονικό. Ο κ. Παντελιάδης αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, και στην αλλαγή κουλτούρας που απαιτείται σε τέτοιες περιπτώσεις.

Μιλώντας γενικότερα για επενδύσεις, είπε ότι η αλυσίδα του εξασφάλισε δανειοδότηση για την εξαγορά της Βερόπουλος «παρότι δεν είχε τη βοήθεια της κυβέρνησης για να εξασφαλίσει καλά επιτόκια» και τόνισε ότι «υπάρχουν λεφτά στο τραπεζικό σύστημα, αλλά το ζητούμενο είναι πώς το τραπεζικό σύστημα θα βρει αξιόπιστους πελάτες για να χρηματοδοτήσει».

Αναφερόμενος στην κατάσταση στην αγορά τροφίμων, είπε πως μερικές φορές είναι καλύτερα «να αφήνουμε την αγορά να αυτορρυθμίζεται. Αυτός ο κλάδος συρρικνώθηκε 25% από την αρχή της κρίσης και είναι φανερό πως δεν μπορούν να λειτουργήσουν όλα τα σουπερμάρκετ που ήταν στην αρχή της κρίσης. Αυτή είναι μια στρέβλωση της αγοράς».

Ο Αθανάσιος Παπανικολάου, διευθύνων σύμβουλος της MIG και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Εστίασης Vivartia, στέλεχος με μακρά εμπειρία στην αγορά τροφίμων και εστίασης, περιέγραψε τα οφέλη από το μπαράζ deals που γιγάντωσαν τη Vivartia, μέλος σήμερα του ομίλου MIG. «Η Μετρό αγοράζοντας τον Βερόπουλο αγόρασε 10 χρόνια. Κάτι ανάλογο κάνουμε κι εμείς ως MIG. Στη Vivartia με τις συγχωνεύσεις πήραμε τεχνογνωσία και μέρος της δραστηριότητας που δεν είχαμε. Είναι ανεκτίμητη η τεχνογνωσία που αποκτήσαμε από τον χώρο της εστίασης. Σκεφθείτε ότι Everest και Goody's κάποτε ήταν ανταγωνιστές και πλέον είναι μία εταιρεία». Τόνισε τη σημασία της ευελιξίας ως μια «δεξιότητα» των οργανισμών που αντέχουν στην κρίση, περιγράφοντας τα μεγέθη της MIG που αυξήθηκαν παρά την κλιμάκωση της ύφεσης και την όξυνση των προβλημάτων στην αγορά (με φαινόμενα τύπου Μαρινόπουλου). «Παλεύουμε μεν με πολύ μικρότερα περιθώρια, αλλά χωρίς τις συγχωνεύσεις δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε» τόνισε, ενώ σημείωσε ότι «πέρα από τη στρατηγική ο όμιλος δίνει έμφαση στην ανάπτυξη των ανθρώπων». Τέλος, έκανε ειδική αναφορά στην ανάγκη μείωσης του ΦΠΑ στην εστίαση, στόχο για τον οποίο έχει καταβάλει μεγάλη προσπάθεια τα τελευταία χρόνια ως πρόεδρος του ΣΕΠΟΑ, και δήλωσε ικανοποιημένος από τη θεσμοθέτηση αυστηρών μέτρων για τη φοροδιαφυγή.

Ο κ. Βασίλης Κορκίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) και πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς, που δέχθηκε... ευχές για την «Ημέρα Ελληνικού Εμπορίου», ανέδειξε τα προβλήματα στην αγορά από τη βαριά φορολογία, τα οποία άλλωστε παρουσίασε και στο ΔΝΤ. Ο κ. Κορκίδης αναφέρθηκε διεξοδικά στη συνάντηση που είχε πρόσφατα με την εκπρόσωπο του ΔΝΤ, όπου παρουσίασε στοιχεία για τις επιπτώσεις στην αγορά από τις πολιτικές που εφαρμόζονται. «Παρουσιάσαμε 12 πίνακες, στοιχεία που δείχνουν τη μεγάλη συρρίκνωση του εμπορίου κατά τη διάρκεια της κρίσης, μετά και τη φορολογική λαίλαπα, κατάσταση που πρέπει να αλλάξει άμεσα... 245.000 επιχειρήσεις έκλεισαν, ενώ ταυτόχρονα υποβαθμίζεται η καταναλωτική αγοραστική δύναμη», είπε μεταξύ άλλων. Από την πλευρά του ο κ. Αντώνης Μακρής, πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως (ΣΕΛΠΕ), μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Intersport Athletics AEE, σημείωσε ότι οι πολιτικές αποφάσεις δεν πρέπει να παρεμβαίνουν στη φυσιολογική λειτουργία της αγοράς, ενώ ο κ. Κορκίδης τάχθηκε υπέρ των συγχωνεύσεων, καθώς, όπως είπε, «με τις συγχωνεύσεις κερδίζουμε το να παραμένουν ελληνικές οι επιχειρήσεις».

Ένας ακόμη ισχυρός παίκτης του λιανεμπορίου εκπροσωπήθηκε στο συνέδριο από τον κ. Ηλία Κούκουτσα, διευθύνοντα σύμβουλο της ΑΤΤΙΚΑ Πολυκαταστήματα Α.Ε. Η εταιρεία, χάρη στο ικανό μάνατζμεντ και την υγιή χρηματοοικονομική δομή της, πέτυχε ισχυρές επιδόσεις, επεκτάθηκε και εδραιώθηκε στην αγορά εν μέσω κρίσης, όταν άλλοτε ισχυρά σήματα του κλάδου έχαναν τον βηματισμό τους. Ο κ. Κούκουτσας ανέδειξε την εργαλειοθήκη της εταιρείας δίνοντας έμφαση στην εξυπηρέτηση και το service προς τους πελάτες. «Είναι το Α και το Ω της δουλειάς μας» τόνισε χαρακτηριστικά. Όπως εξήγησε, ήδη από την περίοδο 2009 - 2010, όταν οι οίκοι του εξωτερικού κοίταζαν πώς θα πληρωθούν από τους Έλληνες πελάτες τους, η Αττικά Πολυκαταστήματα έχτιζε υπηρεσίες και τεχνογνωσία πωλήσεων. «Στόχος ήταν να κάνουμε πιο αποτελεσματικές τις εσωτερικές μας διαδικασίες προσθέτοντας υπεραξία στις υπηρεσίες προς τους πελάτες μας» τόνισε, ενώ ανέδειξε και τη σημασία της τουριστικής δαπάνης, όπου οι ιθύνοντες πρέπει να καταρτίσουν σχέδιο με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Κατά την άποψή του, μεγάλα πολυκαταστήματα και μεγάλα εμπορικά κέντρα θα είναι στο επίκεντρο της καταναλωτικής κίνησης στο μέλλον, ενώ κρίσιμος είναι και ο ρόλος των τουριστών.

Εν πολλοίς έχει γίνει κατανοητό ότι η εδραίωση στην αγορά του λιανεμπορίου απαιτεί επένδυση στο brand. Ένας από τους πιο ειδικούς στο θέμα είναι ο επιχειρηματίας πίσω από το brand Γρηγόρης, που χαίρει υψηλής αναγνωρισιμότητας στην ελληνική αγορά. Ο κ. Βλάσσης Γεωργάτος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Γρηγόρης, ηγείται της εταιρείας που ξεκίνησε από ένα κατάστημα του Γρηγόρη Γεωργάτου στη Δάφνη το 1972 και, 44 χρόνια μετά, αποτελεί πλέον όμιλο με πάνω από 300 καταστήματα σε Ελλάδα, Κύπρο, Γερμανία, Ρουμανία και Μπαχάμες, εξυπηρετώντας περισσότερους από 200.000 πελάτες την ημέρα. Επιπλέον, έχοντας εμπειρία 15-16 ετών στην αγορά του franchise, ανέδειξε στο συνέδριο το συγκεκριμένο σύστημα ως ευέλικτο εργαλείο ανάπτυξης. «Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι η προσδοκία ότι οι υποψήφιοι επενδυτές πρέπει να κλωνοποιούν την εμπειρία που κεντρικά έχει οικοδομηθεί στη μητρική εταιρεία. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο...» ανέφερε μεταξύ άλλων, εξηγώντας τη σημασία της συνεχούς υποστήριξης και της οικοδόμησης σχέσεων καλής συνεργασίας. 

Την εμπειρία του παρέθεσε ο κ. Αντώνης Μακρής, πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως (ΣΕΛΠΕ), μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Intersport Athletics AEE, και τόνισε τα διδάγματα στα οποία κατέληξε: «Οι πολιτικές αποφάσεις δεν πρέπει να παρεμβαίνουν στη φυσιολογική λειτουργία της αγοράς. Οι λύσεις υπάρχουν, όπως τα open malls, αλλά θέλουν κι έναν επενδυτή - συντονιστή. Είναι μεγάλο σχολείο οι λαϊκές αγορές. Η αγορά θέλει την ησυχία της, αλλά θέλει κι ένα χρόνο προσαρμογής όταν της βάζεις δύσκολα…».

Ο κ. Χρήστος Καλογεράκης, διευθύνων σύμβουλος της Public (Retail World SA), τόνισε την ελληνικότητα της εταιρείας του. «Δεν στηριζόμαστε σε κάποιο ξένο group, είμαστε μια ελληνική εταιρεία που ανήκει σε Έλληνα μέτοχο και πετυχαίνουμε αντιμετωπίζοντας τις γνωστές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν καθημερινά όλες οι εταιρείες στην Ελλάδα. Δημιουργήσαμε μια αγαπητή μάρκα κι ένα δίκτυο 50 καταστημάτων στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Στόχος ήταν να πάμε σε malls και σε high streets» είπε περιγράφοντας την πορεία της αλυσίδας, που αποτελεί δημιούργημα του Πάνου Γερμανού. Η εταιρεία πέτυχε οργανική ανάπτυξη 21% το 2015, σύμφωνα με τον κ. Καλογεράκη, η οποία στηρίχθηκε σε 4 άξονες: καινοτομία σε προϊόντα και υπηρεσίες, καλή γνώση του καταναλωτή, επένδυση στις νέες τεχνολογίες και εμπορικότητα πάντα με γνώμονα τον πελάτη. «Ξέρουμε ότι οι πελάτες είναι απαιτητικοί και αποφασίσαμε να τους δώσουμε μεγαλύτερες επιλογές και καλύτερες υπηρεσίες. Επενδύσαμε 300.000 ευρώ στο κομμάτι του customer analytics προκειμένου να ανταποκριθούμε σωστά σε αυτό το απαιτητικό project» εξήγησε ο κ. Καλογεράκης και τόνισε ότι «στην Ελλάδα το retail σε ό,τι αφορά τα καταστήματα είναι πολύ δυνατό και πλέον, όχι μόνο εμείς αλλά και οι άλλες ελληνικές εταιρείες, δεν έχουμε να ζηλέψουμε τίποτα από αντίστοιχες εταιρείες στο εξωτερικό. Ας σημειωθεί ότι το κατάστημά μας στην Τσιμισκή είναι ένα από τα καλύτερα και ομορφότερα στον κόσμο». «Επενδύσαμε πολύ και στους εργαζόμενους της εταιρείας μας, για τους οποίους ξεκινήσαμε μία σειρά από σημαντικές δράσεις» κατέληξε ο κ. Καλογεράκης.

Στο ίδιο μοτίβο κινείται και η στρατηγική του κ. Λέανδρου Καρακατσάνη, προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της CREAM TEAM ABEE (DUST+CREAM), ο οποίος μίλησε για το δικό του εγχείρημα, μια εταιρεία καλλυντικών η οποία έδωσε το έναυσμα για την ανάπτυξη δικτύου franchise. Η αλυσίδα αριθμεί σήμερα 55 καταστήματα και αναμένεται να φθάσει στα 70 την επόμενη χρονιά, με στόχο να επεκταθεί και στο εξωτερικό. «Το franchise για μας είναι σημαντικό διότι με τη χονδρική δεν θα μπορούσαμε να πετύχουμε σημαντική ανάπτυξη. Το πρόβλημά μας δεν είναι η ρευστότητα, αλλά η εδραίωση του brand» τόνισε μεταξύ άλλων.

Συντονιστής: Πλάτων Τσούλος, διευθυντής Σύνταξης της «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗΣ»

Ο κ. Ευάγγελος Καλούσης, πρόεδρος Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), εκπροσωπώντας την οργανωμένη βιομηχανία τροφίμων και ποτών, έδωσε ορισμένα χρήσιμα στοιχεία: Ο κύκλος εργασιών της βιομηχανίας τροφίμων ανέρχεται σε 15 δισ. ευρώ, απασχολεί περίπου 360.000 άτομα και πραγματοποιεί εξαγωγές 5 δισ. ευρώ. «O κλάδος μπορεί να συμβάλει στην ανάκαμψη της οικονομίας» τόνισε, αν και εμφανίστηκε προβληματισμένος για τη ρευστότητα των επιχειρήσεων που έχουν να καλύψουν, μεταξύ άλλων, υποχρεώσεις προς προμηθευτές για την αγορά πρώτων υλών - πληρώνοντας τοις μετρητοίς.

Ο κ. Κωνσταντίνος Τζαβάρας, γενικός διευθυντής της SiEBEN, παρουσίασε τη στρατηγική με την οποία θα επιτευχθεί brand loyalty σε κάθε σημείο της αλυσίδας πωλήσεων έως τον τελικό καταναλωτή. Απευθυνόμενος στους επιχειρηματίες, ο κ. Τζαβάρας είπε χαρακτηριστικά: «Πρέπει να καταφέρουμε να κάνουμε πωλήσεις σε όλες τις συνθήκες. Είναι σημαντικό να κάνουμε τους ανθρώπους να αγαπήσουν το brand και να το προωθήσουν». Έδωσε έμφαση στην αφοσίωση των ανθρώπων της μικρής λιανικής, ενώ, με την εμπειρία του επικεφαλής μιας εταιρείας που παρέχει καινοτόμες λύσεις πληροφορικής σε επιχειρήσεις, εξήγησε ότι είναι κρίσιμης σημασίας οι επιχειρήσεις να γνωρίζουν τις αγοραστικές συνήθειες των πελατών τους και γι’ αυτό χρειάζονται πάντα κάποιο σύστημα το οποίο θα τους βοηθά να λαμβάνουν αποφάσεις. «Όταν η αγορά μειώνεται, εμείς πρέπει να αυξάνουμε το μερίδιό μας, γι’ αυτό πρέπει να έχουμε εργαλεία» είπε χαρακτηριστικά αναφερόμενος στα αποτελέσματα της δικής του εταιρείας από τη χρήση τέτοιων εργαλείων (όπως η αύξηση πωλήσεων 50%).

Ο κ. Θεόδωρος Δούρος, διευθύνων σύμβουλος της Δούρος Α.Ε. (DUR), εξειδικεύοντας τον κλάδο της ένδυσης υπογράμμισε πως οι επιχειρήσεις αυτής της αγοράς επέλεξαν να λειτουργήσουν ως βιομηχανίες ένδυσης και όχι ως βιομηχανίες μόδας, γεγονός που τις οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο. «Η εξωστρέφεια δεν είναι μόνο πώληση, είναι και ιδέες» είπε χαρακτηριστικά και εξήγησε ότι είναι επιχειρηματικό λάθος να φέρεσαι μόνον ως μεταποιητής στον κλάδο. Ο κ. Δούρος, ο οποίος διοικεί την Dur, μια εταιρεία με παρουσία στην αγορά σχεδόν 60 χρόνων, εξήγησε ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να λειτουργούν με άξονα τα ανταγωνιστικά τους πλεονεκτήματα και όχι απλώς βασιζόμενες στη χαμηλή τιμή, ενώ έδωσε έμφαση και στην ισχυροποίηση του brand «Made in Hellas» σε θεσμικό κατ’ αρχάς επίπεδο.

«Πρέπει να δούμε τη μεγάλη εικόνα» τόνισε ο κ. Γιώργος Μαργώνης, γενικός διευθυντής Πωλήσεων και Διανομής Ελλάδας, Κύπρου και Μάλτας της Παπαστράτος ΑΒΕΣ, ο οποίος μίλησε για την ανάγκη επενδύσεων στα logistics σε συνδυασμό με την υιοθέτηση νέων τεχνολογιών. «Σκεφθείτε ότι παραγωγός και καταναλωτής είναι τώρα πιο κοντά από ποτέ» είπε, σημειώνοντας ότι «στην Ελλάδα των επτά ετών κρίσης παρατηρούμε ότι υπάρχει έλλειψη ρευστότητας, αλλά και προβλήματα με τις πιστώσεις, με τις περισσότερες συναλλαγές να γίνονται τοις μετρητοίς».  Τόνισε ότι χρειαζόμαστε ισχυρά δίκτυα logistics και τρόπους να δώσουμε προστιθέμενη αξία και καλύτερη εξυπηρέτηση. Αναφέρθηκε επίσης στην οικοδόμηση από την εταιρεία του δικτύου αποκλειστικών διανομέων -πάνω από 30.000 σημεία λιανικής πώλησης-, αλλά και στις κινήσεις αναδιάρθρωσης σε μεγάλες επαρχιακές πόλεις. Εκεί τοποθετήθηκαν αποκλειστικοί διανομείς, ενώ προωθούνται συγχωνεύσεις αντιπροσώπων ώστε τα σχήματα να είναι βιώσιμα. «Πρέπει να αλλάξουμε για να ανταποκριθούμε στην κρίση» τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Μαργώνης, που δεν παρέλειψε φυσικά να αναφερθεί στη βαριά φορολογία του κλάδου και στο παράνομο εμπόριο που πρέπει να αντιμετωπιστούν.

«Δεν υπάρχει ξένος manager που θα μπορούσε να αντέξει αυτές τις συνθήκες πίεσης» ήταν μια χαρακτηριστική φράση του κ. Πλάτωνα Μαρλαφέκα, αντιπροέδρου και επικεφαλής τμημάτων Marketing, Εξαγωγών και Μηχανογράφησης της Λουξ Μαρλαφέκας ΑΒΕΕ. «Εμείς σ’ αυτές τις συνθήκες "μεγαλώσαμε". Δεν καταφέρνουμε απλώς να ανταγωνιζόμαστε τους πολυεθνικούς παίκτες, αλλά και να κερδίζουμε μερίδια» πρόσθεσε, ενώ αναφέρθηκε και στο δίκτυο «ΕλλαΔικαΜας». «Τα τελευταία δύο χρόνια στήνουμε το δίκτυο “ΕλλαΔικάΜας”, ώστε να αναπτύξουμε την κουλτούρα και τη φιλοσοφία της ελληνικότητας. Δεν υπάρχει ελεγκτικός μηχανισμός που να πιστοποιεί ποιο προϊόν είναι πράγματι ελληνικό… Δεν είμαστε ισότιμοι στο ράφι και αυτό πρέπει να αναδειχθεί διότι δίνει υπεραξία στην ελληνική αγορά» σημείωσε μεταξύ άλλων.

Ο κ. Γιώργος Μαυρομαράς, σύμβουλος Διοίκησης της BAKE HELLAS ΑΒΕΕ, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αρτοποιητικών Μονάδων, μίλησε για την αγορά των αρτοποιών, μια παραδοσιακή αγορά, όπως είπε, που επηρεάζεται αργά αλλά σταθερά από την τυποποίηση των καναλιών διάθεσης. Υπάρχει τεράστια ανάπτυξη σ’ αυτόν τον χώρο, τόνισε, όμως εξήγησε ότι στην αγορά των μεγάλων καταστημάτων υπάρχει κινητικότητα αλλά όχι και ανάπτυξη. Αναφέρθηκε επίσης στο bake off, μια δυναμική δραστηριότητα που απελευθερώθηκε από το 2012, δίνοντας το στίγμα των εξελίξεων στην αγορά.

Για τη σωστή ανάλυση και τη στρατηγική απαιτείται έρευνα και στην Ελλάδα υστερούμε σε ποιοτικές έρευνες, επεσήμανε μεταξύ άλλων ο κ. Γιώργος Πανηγυράκης, καθηγητής Μάρκετινγκ στο Τμήμα Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Τόνισε ότι πολλές φορές παρασυρόμαστε και χάνουμε τον προσανατολισμό μας. «Η κρίση είναι ελληνική λέξη» σχολίασε, σημειώνοντας επίσης ότι και η στρατηγική γεννήθηκε στην Ελλάδα. «Ακούσαμε μεγάλες νίκες ελληνικών επιχειρήσεων, τις οποίες δεν έχουμε γιορτάσει. Θέλουμε, λοιπόν, στρατηγική, εθνική στρατηγική» πρόσθεσε.

«Χρειαζόμαστε υποχρεωτικά επιχειρήσεις με εξωστρέφεια αν θέλουμε να μείνουμε στο ευρώ» τόνισε ο κ. Κωνσταντίνος Χ. Παπαδημητρίου, πρόεδρος της Παπαδημητρίου Χ.Κ. ΑΒΕΤ, εξηγώντας ότι χωρίς εξαγωγές δεν μπορούμε να διατηρήσουμε το επίπεδο ζωής που έχουμε σήμερα. «Ίσως θα έπρεπε να γίνει αποκέντρωση των εξαγωγικών κέντρων και να δίνονται κίνητρα σε μικρές επιχειρήσεις και σε επιχειρήσεις σε τοπικό επίπεδο με γνώμονα τις ιδιομορφίες της κάθε περιοχής…» επισήμανε. Ο κ. Παπαδημητρίου, με εμπειρία στην αγορά της σταφίδας, προέβλεψε ότι η χώρα έχει ελπίδες να αναπτυχθεί με προϊόντα που είναι έτοιμα προς χρήση, διότι διαθέτει παράδοση.

Ο κ. Γιώργος Παπαλέξης, διευθύνων σύμβουλος του οίκου Zolotas, εξήγησε τις μεγάλες δυσκολίες που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν εν μέσω κρίσης οι επιχειρηματίες που κλάδου κοσμήματος. «Η αύξηση των πρώτων υλών, με ενδεικτική την αύξηση σε ποσοστό 150%-200% του χρυσού την τελευταία δεκαετία» ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα, αλλά και η αύξηση του ΦΠΑ, η επιβολή φόρου πολυτελείας και η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. «Από προϊόν πολυτελείας έγινε προϊόν υπερπολυτελείας» τόνισε, εξηγώντας πως η εταιρεία του αντιμετώπισε την κρίση με εξωστρέφεια και στροφή σε πιο προσιτές γκάμες, βασιζόμενη π.χ. στο ασήμι. Επίσης, αναφέρθηκε στην αξία του κοσμήματος ως επένδυση, όταν αυτό έχει δημιουργηθεί από πολύτιμα υλικά, και αναφέρθηκε στην υπεραξία που δίνουν οι εξειδικευμένοι τεχνίτες δημιουργώντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τα είδη αυτά στο εξωτερικό.

ο κ. Θεόδωρος Σκαγιάς, γενικός οικονομικός διευθυντής της Σκαγιάς ΑΒΕΕ (SKAG), ο οποίος περιέγραψε πώς η εταιρεία του διατήρησε ηγετική θέση στην αγορά κι ένα δίκτυο πάνω από 2.000 σημείων πώλησης, παρά τις προκλήσεις. «Τα προηγούμενα χρόνια που η ελληνική αγορά έβαινε σε καθίζηση, η Skag επένδυε σε καινοτομία και νέα προϊόντα» σχολίασε, περιγράφοντας μεταξύ άλλων και την εμπειρία του από την περίοδο των capital controls. «Οι προμηθευτές πρώτων υλών μάς έκοψαν την πίστωση και μας ζητούσαν προπληρωμή χωρίς να έχουμε κάποια ευθύνη γι’ αυτό… Οι δυσκολίες ρευστότητας εκείνης της περιόδου αντιμετωπίστηκαν με καινοτομία και εξωστρέφεια» σημείωσε.

Συντονίστρια: Λέττα Καλαμαρά, δημοσιογράφος στη «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ»

Σύμφωνα με τον founder και CEO της CLOUDBIZ, Βαγγέλη Καραλή, το 80% των επιχειρήσεων παγκοσμίως δεν γνωρίζουν και δεν αναγνωρίζουν αυτό το σημαντικό περιουσιακό στοιχείο τους, δηλαδή τον πελάτη τους. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν δύο παράλληλοι κόσμοι, οι επιχειρήσεις που προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες και οι καταναλωτές που εναγωνίως ζητούν εξατομίκευση και προσωποποίηση στην παροχή προϊόντων και υπηρεσιών. Αναλύοντας η CLOUDBIZ κάθε χρόνο περίπου το προφίλ 4 εκατ. καταναλωτών, έχει διαπιστώσει πως υπάρχουν καταναλωτές που επηρεάζονται από επικοινωνιακές εκστρατείες, άλλοι που είναι πιστοί σε κάποια μάρκα ανεξαρτήτως επικοινωνιακής καμπάνιας, άλλοι που επιλέγουν εποχιακά τα προϊόντα που αγοράζουν. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί πελάτες, αλλά μόνο διαφορετικοί πελάτες και εκεί πρέπει να εστιάσουν οι επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τον κ. Καραλή, βρισκόμαστε σε μια εποχή συνεχών αλλαγών. Κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει πλέον με ασφάλεια το ταξίδι του πελάτη στο brand που διαχειρίζεται μια επιχείρηση. Ο πελάτης πλέον αγοράζει από πολλαπλά κανάλια, τα οποία είναι διαφορετικά αλλά μιλούν μεταξύ τους. Η πληροφορία διαχέεται και μεταξύ των καναλιών. Η στρατηγική που προτείνει η CLOUDBIZ με στόχο τη σύγκλιση αυτών των δύο πλευρών, δηλαδή των επιχειρήσεων και των πελατών τους, είναι οι επιχειρήσεις να δημιουργήσουν καινούργιες εμπειρίες για τους πελάτες τους είτε μέσα από τη φυσική είτε την ψηφιακή πώληση. Εξατομίκευση, καινοτομία, πολλαπλά σημεία επαφής και εξυπηρέτησης των πελατών, καλά εκπαιδευμένο προσωπικό που να γνωρίζει τι πουλάει είναι βασικά σημεία της στρατηγικής των εμπορικών επιχειρήσεων. Η επόμενη μέρα για το εμπόριο συνοψίζεται στην αναγνώριση του πελάτη σε κάθε σημείο επαφής μαζί του, στην ανάλυση του προφίλ του και στην επικοινωνία του σωστού μηνύματος στη σωστή στιγμή, στο σωστό κανάλι, για μεγιστοποίηση της απόδοσης ανά πελάτη.

Τη στρατηγική του ταξιδιωτικού εμπορίου που στηρίζεται στη μεγάλη ποικιλία των προϊόντων που διαθέτει και επιδεικνύει μεγάλες αντοχές απέναντι στην πολυετή οικονομική κρίση ανέλυσε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Καταστήματα Αφορολόγητων Ειδών/ΚΑΕ Α.Ε., Γιώργος Βελέντζας. Σύμφωνα με τον κύριο Βελέντζα, ο τζίρος του ευρωπαϊκού ταξιδιωτικού εμπορίου ανήλθε το 2015 σε 17 δισ. ευρώ και απασχόλησε 150.000 άτομα προσωπικό. Παγκοσμίως, το 2015, οι πωλήσεις του ταξιδιωτικού εμπορίου έφτασαν τα 62,5 δισ. δολ. και μακροπρόθεσμα, το 2020, προβλέπεται ότι θα ανέλθουν στα 90 δισ. δολ. Στο πλαίσιο αυτό, τα ΚΑΕ εστιάζουν στην αξία του πελάτη, του εργαζόμενου, στην ομαδικότητα, την καινοτομία και ανάπτυξη, την αποτελεσματικότητα της επιχειρηματικής τους λειτουργίας για να υπάρχει αξία στους μετόχους. Η εταιρεία επενδύει το 2% των ακαθάριστων αποδοχών στην εκπαίδευση του προσωπικού της και παράλληλα προχωρά στην ενίσχυση των καταστημάτων της ανά την επικράτεια και ειδικά στα περιφερειακά αεροδρόμια, με στόχο την αύξηση των πωλήσεών της συνολικά.

Σε πλήρη αναθεώρηση του τρόπου κάλυψης των αναγκών του καταναλωτή προχωρά το οργανωμένο λιανεμπόριο ως αντίβαρο στα προβλήματα και τις αλλαγές που έχει προκαλέσει η οικονομική κρίση. Σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Δουκίδη, καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και επιστημονικό συνεργάτη του ΙΕΛΚΑ, το 61% των στελεχών του οργανωμένου λιανεμπορίου έχει ως προτεραιότητα την αύξηση των πωλήσεων, το 49% τη μείωση του κόστους λειτουργίας, το 31% την καινοτομία, το 28% την αναβάθμιση του δικτύου και το 25% την εύρεση ρευστότητας. Επίσης, μονόδρομο πλέον αποτελούν οι συγχωνεύσεις στον κλάδο, όπως και το άνοιγμα της νέας γενιάς του χώρου στο ψηφιακό κανάλι. Ο καταναλωτής είναι πιο έξυπνος και λόγω οικονομικής κρίσης έχει αλλάξει ριζικά τις αγοραστικές του συνήθειες, αυξάνοντας τον αριθμό των εβδομαδιαίων επισκέψεών του στο σουπερμάρκετ σε σύγκριση με παλαιότερα, επιλέγοντας τις προσφορές προϊόντων με μια ιδιαίτερη προτίμηση στα ελληνικής προέλευσης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι εταιρείες του χώρου να περνούν από το category management στο shopping mission management, με την τάση των convenience stores να ανεβαίνει.

Κοιτώντας όμως κάποιος το καλάθι του καταναλωτή, θα προσπαθήσει να εντοπίσει πόσα επώνυμα και πόσα ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα επιλέγει. Πώς αντιδρά μια επωνυμία κατά την πορεία της στην αγορά ειδικά σε περίοδο οικονομικής κρίσης, ποια είναι τα δυνατά και αδύνατα σημεία της - θέματα τα οποία ανέλυσε ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Βιομηχανιών Επώνυμων Προϊόντων (ΕΣΒΕΠ), Νίκος Καραγεωργίου. Επιπροσθέτως, είπε ότι το brand φέρνει τον πελάτη, αρκεί όμως ένα «στραβοπάτημα» για να χάσει μια επωνυμία την ισχύ της. Ωστόσο, οι επωνυμίες, παρά τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, επιδεικνύουν υψηλά ποσοστά πωλήσεων σε σύγκριση με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Μάλιστα, η μείωση των πωλήσεων των επώνυμων προϊόντων από τις επιχειρήσεις ειδικά στον κλάδο των σουπερμάρκετ οδήγησε στο να χάσουν πελάτες και τελικά να οδηγηθούν στην έξοδό τους από την αγορά.

Από την πλευρά του ο κ. Τζώρτζης Κουτσολιούτσος, διευθύνων σύμβουλος της FF Group, μοιράστηκε με τους συνέδρους το success story της FF Group, η οποία μπορεί να αντλεί τα περισσότερα κέρδη της από το εξωτερικό ως πολυεθνικός όμιλος, εξακολουθεί ωστόσο να διατηρεί σημαντική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Ο όμιλος το τρέχον διάστημα υλοποιεί επενδύσεις υιοθετώντας νέες ψηφιακές πρακτικές που αλλάζουν τον τρόπο επικοινωνίας των brands που αντιπροσωπεύει με το καταναλωτικό κοινό. Στο πλαίσιο αυτού του μετασχηματισμού, ο κ. Κουτσολιούτσος τόνισε ότι «ο νέος καταναλωτής δεν έχει καμία σχέση με την προηγούμενη γενιά. Όποιος δεν το καταλαβαίνει θα χάνει μερίδια κι αν υπάρχει κρίση θα χάνει πιο γρήγορα και θα νομίζει πως φταίει η κρίση».

Ο κ. Παναγιώτης Τσινάβος, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Κρι Κρι Α.Ε. υπεραμύνθηκε της πιστότητας ως μια αξία που δεν χαρίζεται, αλλά κατακτάται με συνέπεια, πρόγραμμα και ξεκάθαρη στρατηγική. Η εταιρεία, μετά το παγωτό, έχει καταφέρει να διεισδύσει με επιτυχία στην αγορά του γιαουρτιού, αξιοποιώντας το πλεονέκτημα της περιοχής όπου εδρεύει (Σέρρες), που είναι η παραγωγή γάλακτος. Παράλληλα, η εταιρεία επένδυσε και συνεχίζει να επενδύει στην καινοτομία, σε ποιότητα και ακριβές επιλογές, βάσει όμως των αναγκών των καταναλωτών, τακτική που εφάρμοσε η Κρι Κρι με θάρρος και επίγνωση του ρίσκου.

Ο κ. Σπύρος Ξένος, αντιπρόεδρος δ.σ. & Chief Financial Officer, MEDIA SATURN Ελλάδας, αναφέρθηκε στην πτώση της αγοράς στην κλάδο ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ειδών λόγω του έντονου ανταγωνισμού και τη στροφή των καταναλωτών σε πιο ακριβά αλλά πιο ποιοτικά προϊόντα. Η αναθέρμανση της ζήτησης σε μια αγορά που έχει συρρικνωθεί κατά 60% είναι ένα δύσκολο στοίχημα, τόνισε. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κύριο Ξένο, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ειδικότερα οι εμπορικές επιχειρήσεις των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών έχουν πάψει πλέον να εστιάζουν στη μάχη τιμών και έχουν προχωρήσει στην ολική αναδιαμόρφωση της εμπειρίας του καταναλωτή. Είναι πολύ σημαντικό και είναι καλό που στρέφεται προς τα εκεί το επιχειρηματικό μοντέλο του κλάδου, συμβαδίζοντας και με την ωριμότητα πλέον του καταναλωτή που είναι πιο διαβασμένος και ξέρει τι θέλει.

Συντονιστής: Γιώργος Ζαφόλιας, διευθυντής Ψηφιακών Μέσων στη «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ»

Σε ποσοστό 28% οι συναλλαγές που γίνονται καθημερινά στο παγκόσμιο ηλεκτρονικό εμπόριο περνούν μέσα από τα συστήματα και τα εργαλεία της First Data, που αποτελεί εδώ και χρόνια σημαντικό συνεργάτη των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο ψηφιακό εμπορικό κανάλι, σύμφωνα με τον Shane Fitzpatrick, FD Global Head of eCommerce. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο κύριος Fitzpatrick, «το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι μόνο συναλλαγές και πληρωμές, ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών. Είναι ένας τρόπος ζωής, εμπειρία για τον καταναλωτή. Ο ρόλος της First Data ως τεχνολογικού παρόχου είναι να βοηθήσει τις επιχειρήσεις, αλλά και όσους εμπλέκονται στην αλυσίδα του ηλεκτρονικού εμπορίου, να αλλάξουν και να βελτιώσουν τον τρόπο της ζωής τους μέσα από το ψηφιακό κανάλι».

Ωστόσο, δεν υπάρχει αγορά που δεν έχει δυσκολίες, έτσι και η online αγορά έχει τους δικούς της κανόνες και ίσως περιορισμούς που καλό είναι να μην τους αγνοούν εκείνοι που επιθυμούν να ασχοληθούν. Όπως τόνισε ο κ. Φώτης Αντωνόπουλος, πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GR.E.CA.), eCommerce Director, Fais Group of Companies, «μπορεί το ηλεκτρονικό καλάθι του καταναλωτή να έχει διευρυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο υπάρχουν τομείς που εμφανίζουν δυσκολίες για τη διάθεση των προϊόντων μέσω του ψηφιακού καναλιού, όπως ο διατροφικός τομέας, για την επιλογή των προϊόντων του οποίου ο καταναλωτής, εκτός από την εικόνα, απαιτεί να γευτεί και να μυρίσει το προϊόν προτού το επιλέξει». Σύμφωνα με τον κ. Αντωνόπουλο, «υπάρχουν κλάδοι που μπορούν να λειτουργήσουν αυτοτελώς μόνο με τα ηλεκτρονικά καταστήματα, χωρίς την παρουσία φυσικών καταστημάτων, αλλά κάποιοι άλλοι κλάδοι δεν μπορούν να το κάνουν αυτό, σε συνδυασμό και με το μεγάλο κόστος που συνοδεύει το ηλεκτρονικό εμπόριο. Δυστυχώς, στο ηλεκτρονικό εμπόριο τα κέρδη έρχονται μετά από μεγάλους τζίρους. Από την άλλη πλευρά, το ηλεκτρονικό εμπόριο απαιτεί ψηφιακές δεξιότητες που είναι εκ προοιμίου αναγκαίες, απαιτεί ικανότητες διοίκησης ψηφιακού εμπορίου, μάρκετινγκ, γνώσεις τεχνολογίας και ψηφιακών λειτουργιών. Επίσης απαιτείται ενίσχυση της συνείδησης και της συνήθειας του καταναλωτή στη χρήση του ηλεκτρονικού εμπορίου ώστε να ξεφύγει από τα στενά όρια της υλοποίησης των ηλεκτρονικών παραγγελιών με αναλογικό τρόπο».

Θέλοντας να παρουσιάσει την ανοδική πορεία και την εξέλιξη του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα, ο κ. Παναγιώτης Γκεζερλής, CEO & Head of Consulting, Convert Group, έδωσε ως παράδειγμα την αγορά των ηλεκτρονικών φαρμακείων, ο τζίρος των οποίων αποτιμάται στα 70 εκατ. ευρώ, με έντονες αυξητικές τάσεις. Σύμφωνα με τον κ. Γκεζερλή, «είναι πολύ υγιές να αρχίσουν οι Έλληνες να πωλούν στο εξωτερικό. Όσοι το κάνουν αυτό μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, αυξάνουν πάρα πολύ τον τζίρο τους. Το μόνο πρόβλημα που έχουμε οι Έλληνες είναι να πάρουμε απόφαση να ανοίξουμε τα φτερά μας και να αρχίσουμε να πουλάμε στο εξωτερικό. Παράλληλα ο χώρος εμφανίζει σημαντικές ευκαιρίες για στελέχη ψηφιακού μάρκετινγκ και σε αυτό πρέπει να στραφούν τόσο τα πανεπιστήμια όσο και οι άνθρωποι της αγοράς».

Σε συνέχεια των δυσκολιών του ηλεκτρονικού εμπορίου, ο κ. Νίκος Γουλής, διευθύνων σύμβουλος της e-Travel ΑΕ, επεσήμανε πως το ψηφιακό κανάλι είναι ιδανικό για μεγάλους παίκτες, ενώ παράλληλα τόνισε πως η Ελλάδα και τα ηλεκτρονικά καταστήματα της Ελλάδας είναι «θύματα» ενός ολιγοπωλίου στις πληρωμές, παρότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να βάλει ένα πλαίσιο σε αυτόν τον τομέα.

«Το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει την ταχύτητα, την ποικιλία, αλλά πρέπει να έχει και τη δυνατότητα της άμεσης ανταπόκρισης», συμπλήρωσε ο Δημήτρης Θεοφάνους, eCommerce Director, you.gr (Member of Quest Group), εξηγώντας ότι η αξιοποίηση των επιχειρηματικών ευκαιριών του ηλεκτρονικού εμπορίου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Θεοφάνους, το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι υποχρεωτικό, γιατί όποιος δεν το κάνει καθόλου, είτε είναι μικρός είτε είναι μεγάλος, θα χαθεί από την αγορά. Είναι δεδομένο ότι όποιος επενδύσει στο ψηφιακό κανάλι με σωστό τρόπο θα κερδίσει.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Θανάσης Πετμεζάς, γενικός διευθυντής της cosmoONE Hellas Marketsite S.A., επεσήμανε πως το ηλεκτρονικό κατάστημα δεν ξεφεύγει από την παραδοσιακή σχέση καταστήματος με πελάτη και καταστήματος με προμηθευτή. Εάν ένα φυσικό κατάστημα δεν εξυπηρετεί σωστά τους πελάτες του, θα το μάθει η γειτονιά, η κοντινή περιοχή. Εάν ένα ηλεκτρονικό κατάστημα δεν εξυπηρετεί σωστά, θα το μάθει όλος ο κόσμος. Συνεπώς, αυτός που θα ασχοληθεί με το ηλεκτρονικό εμπόριο θα πρέπει να το κάνει σωστά. Το πώς θα το κάνει θα του το πούνε οι ειδικοί. Ωστόσο, όπως τόνισε, «οι επιχειρήσεις επιζητούν ως άμεσο εργαλείο για τη διεκπεραίωση του ηλεκτρονικού εμπορίου τα ηλεκτρονικά τιμολόγια. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν περίπου 15 εκατομμύρια ηλεκτρονικά τιμολόγια, κυρίως στον χώρο του λιανεμπορίου, με τεράστια οφέλη». Σύμφωνα με τον κ. Πετμεζά, το ηλεκτρονικό τιμολόγιο είναι ένα κρίσιμο θέμα και αποτελεί σημαντικό εργαλείο της μεγάλης αλυσίδας αξίας που αντιπροσωπεύει το εμπόριο.